LA BOUILLABAISSE

"...Είναι όπως όταν εξηγείς κάτι δύσκολο καί μακροσκελές σ`ένα παιδί, προσθέτεις μερικές λεπτομέρειες πού τίς καταλαβαίνει αμέσως, για νά διατηρήσεις ζωντανό τό ενδιαφέρον του καί νά τό βοηθήσεις στά δύσκολα σημεία. Η πλειονότητα τών ανθρώπων δέν έχουν τήν δυνατότητα τής δημιουργίας ή τής επινόησης. Οπως λέει ο Χέγκελ, μπορούν νά αναγνωρίσουν μόνο αυτό πού ήδη ξέρουν. Μέ ποιό τρόπο, λοιπόν θά τούς διδάξεις κάτι καινούργιο; Ανακατεύοντας αυτό πού ξέρουν μέ αυτό πού δέν ξέρουν. Τότε μόλις δούν θαμπά μέσα στήν ομίχλη τους κάτι πού γνωρίζουν, σκέφτονται. "Α, τό καταλαβαίνω εντελώς." Καί ο νούς τους προχωρεί στό άγνωστο κι`αρχίζουν νά αναγνωρίζουν όσα δέν ήξεραν παλιά καί αυξάνουν τίς δυνατότητές τους τής αντίληψης."
                                                                                                                                         Picasso
"Η ζωγραφική είναι ελευθερία."   Picasso                                                                                                                                              
"Οχι! Οχι! Δέν θέλω ένα τεράστιο βόα πού χωνεύει έναν ελέφαντα. Ενα γιγαντιαίο φίδι είναι πολύ επικίνδυνο καί ένας ελέφαντας χρειάζεται πολύ τόπο. Στό σπίτι μου είναι μικρός ο χώρος, εγώ χρειάζομαι ένα αρνί. Ζωγράφισέ μου ένα αρνί." Τό ανθρωπάκι κύταξε προσεκτικά καί είπε...
"Οχι! Αυτό είναι κιόλας πολύ άρρωστο. Κάνε ένα άλλο." Ζωγράφισα. Ο φίλος χαμογέλασε ευγενικά καί μέ επιείκια. "Βλέπεις καλά... αυτό δέν είναι, είναι είναι κριάρι, έχει κέρατα..." Εκανα λοιπόν τήν ζωγραφιά μου ακόμη μιά φορά. Αλλά έγινε τό ίδιο αποκρουστική όσο καί οι προηγούμενες. Ας το αυτό, είναι κιόλας γέρικο εγώ θέλω ένα αρνί πού ζεί πολύ." Εχασα τήν υπομονή μου, είταν πιά καιρός νά τελειώσω τόν κινητήρα μου καί έτσι σκάρωσα αυτή τήν ζωγραφιά. Τότε γρύλισα. "Αυτό είναι τό κιβώτιο. Τό αρνί πού θέλεις, είναι μέσα εδώ." Καί έμεινα κατάπληκτος, όταν είδα τό πρόσωπο τού μικρού επικριτή νά λάμπει. "Είναι ακριβώς έτσι όπως τό πεθύμησα".                

                                                      Ο μικρός πρίγκηπας τού Antoine de Saint-Exupery

-A quoi bon? dit-il. Personne sait quand le train il arrive. Peut-etre demain matin.
Il se mit`a parler d`automobiles:
-La Ford, par exemple, quelle merveille!
-Je ne connais rien aux voitures, dis-je.
-Marrant, dit-il. Et z`etes americain?
-Je n`aime pas les voitures.
-Tout de meme, quand vous avez envie aller quelque part.
-Je n`ai envie d`aller nulle part.
-Marrant, dit-il. Z`aimez mieux train, peut-etre, oui?
-Je prefere l`ane au train; et j`aime bien marcher, aussi.
-Mon frere il est comme vous, retorqua-t-il. Mon frere, il dit. "Pourquoi tu veux voiture?" Mon frere il monte jamais voiture sa vie. Il bouge pas ici, Grece; il vit dans montagne, tres pauvre. Il dit c`est egal tant qu`il a assez manger.
-Ca m`a tout l`air d`etre un homme intelligent, dis-je.
-Qui? Mon frere? Non, il sait rien, pas lire, pas ecrire. Il sait meme pas signer nom.
-Quelle chance, dis-je. Voila au moins un homme heureux, j`espere.

                                                                                                  Henry Miller "le colosse de Maroussi"


Μέ τόν όρο "καλλιτέχνης" εννοείται κάθε πρόσωπο πού δημιουργεί ή συμμετέχει μέ τήν ερμηνεία του στή δημιουργία η στήν αναδημιουργία έργων τέχνης πού θεωρεί τήν καλλιτεχνική του δημιουργία σάν βασικό στοιχείο τής ζωής του, πού συμβάλει μέ τόν τρόπο αυτό στήν ανάπτυξη τής τέχνης καί τού πολιτισμού, πού αναγνωρίζεται η επιζητεί νά αναγνωριστεί σάν καλλιτέχνης, είτε συνδέεται είτε όχι μέ σχέση εργασίας η οποιαήποτε σχέση.

Σύσταση τής UNESCO σχετικά μέ τήν κατάσταση τού καλλιτέχνη πού εγγρίθηκε από τή Γενική Διάσκεψη τού Βελιγραδίου στίς 27 Οκτωμβρίου τού 1980.

Ζωγραφική είναι ο συνδιασμός χρωμάτων καί σχημάτων σέ δύο διαστάσεις.

MATISSE PARLE

Je defais dans mes mains toutes les chevelures
le jour a les couleurs que lui donnent mes mains
Tout ce qu`enfle un soupir de ma chambre est voilure
Et le reve durable est mon regard demain

Toute fleur d`etre nue est semblable aux captives
Qui font trembler les doigts par leur seul beaute
J`attends je vois je songe et le ciel qui derive
Est simple devant moi comme une robe otee

J`explique sans les mots le pas qui fait le ronde
J`explique le pied nu qu`a le vent efface
J`explique sans mystere un moment de ce monde
J`explique le soleil sur l`epaule pensee

J`explique un dessin noir`a la fenetre ouverte
J`explique les oiseaux les arbres les saisons
J`explique le bonheur muet des plantes vertes
J`explique le silence habite des maisons

J`explique infiniment l`ombre et la transparence
J`explique le toucher des femmes leur eclat
J`explique un firmament d`objets par difference
J`explique le rapport des choses que voila

J`explique le parfum des formes passageres
J`explique ce qui fait chanter le papier blanc
J`explique ce qui fait qu`une feuille est legere
Et les branches qui sont des bras un peu plus lents

Je rends`a la lumiere un tribut de justice
Immobile au milieu des malheurs de ce temps
Je peins l`espoir des yeux a fin qu` Henri Matisse
Temoigne`a l' avenir ce que l' homme en attend

                                               Henri Matisse 1947

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΚΑΛΙ

Εις τόν Θεόκριτο παραπονιούνταν
μιά μέρα ο νέος ποιητής Ευμένης.
"Τώρα δύο χρόνια πέρασαν πού γράφω
κ' ένα ειδύλλιο έκαμα μονάχα.
Τό μόνον άρτιον μου έργον είναι.
Αλλοίμονον, είν' υψηλή, τό βλέπω,
πολύ υψηλή τής Ποιήσεως η σκάλα
κι απ' τό σκαλί τό πρώτο εδώ πού είμαι
ποτέ δέν θ' αναίβω ο δυστυχισμένος".
Είπ' ο Θεόκριτος, "Αυτά τά λόγια
ανάρμοστα καί βλασφημίες είναι.
Κι άν είσαι στό σκαλί τό πρώτο, πρέπει
νάσαι υπερήφανος κι' ευτυχισμένος.
Εδώ πού έφθασες, λίγο δέν είναι,
τόσο πού έκαμες, μεγάλη δόξα.
Κι αυτό ακόμη τό σκαλί τό πρώτο
πολύ από τόν κοινό τόν κόσμο απέχει.
Εις τό σκαλί γιά νά πατήσεις τούτο
πρέπει μέ τό δικαίωμά σου νάσαι
πολίτης εις τών ιδεών τήν πόλι.
Καί δύσκολο στήν πόλι εκείνην είναι
καί σπάνιο νά σέ πολιτογραφήσουν.
Στήν αγορά της βρίσκεις Νομοθέτας
πού δέν γελά κανένας τυχοδιώκτης.
Εδώ πού έφθασες, λίγο δέν είναι,
τόσο πού έκαμες, μεγάλη δόξα".

Οι μεγάλοι μέ συμβούλεψαν νά αφήσω κατά μέρος τίς ζωγραφιές μέ τά φίδια καί αντί νά σχεδιάζω τά μέσα καί τά έξω τού βόα νά ενδιαφερθώ καλύτερα γιά γεωγραφία, αριθμητική καί γραμματική. Ετσι έγινε καί παράτησα μιά λαμπρή σταδιοδρομία δηλαδή τήν σταδιοδρομία τού ζωγράφου, μόλις σέ ηλικία έξι χρονών. Η αποτυχία, πού είχαν οι ζωγραφιές μου Νο1 καί Νο2 μ`έκαναν νά χάσω τό θάρρος μου. Οι μεγάλοι δέν καταλαβαίνουν ποτέ τίποτα μόνοι τους καί γιά τά παιδιά είναι πάρα πολύ κουραστικό νά τούς τό εξηγούν ξανά καί ξανά. Ημουν λοιπόν αναγκασμένος νά διαλέξω κάποιο άλλο επάγγελμα καί έγινα αεροπόρος. Πετούσα πάνω απ`όλο τόν κόσμο καί η γεωγραφία στά αλήθεια μού φάνηκε χρήσημη. Μπορούσα μέ τήν πρώτη ματιά νά ξεχωρίσω τήν Κίνα από τήν Αριζόνα. Είναι πολύ πρακτικό αυτό, όταν χαθής μέσα στήν νύχτα. Ετσι στή ζωή μου είχα νά κάνω μ`ένα πλήθος από σοβαρούς ανθρώπους. Εκανα πολύ παρέα μέ μεγάλους καί έτσι μού δόθηκε η ευκαιρία νά τούς παρατηρήσω από πολύ κοντά. Αυτό όμως δέν διόρθωσε τήν γνώμη πού είχα γι`αυτούς. Οτάν συναντούσα κάποιον, πού μού φαινόταν, ότι άξιζε κάπως περισσότερο τόν δοκίμαζα μέ τήν ζωγραφιά μου Νο1, πού είχα πάντα μαζί μου. Ηθελα νά δώ άν ήταν πράγματι τετραπέρατος. Αλλά κάθε φορά έπαιρνα τήν ίδια απάντηση. "Είναι ένα καπέλλο". Τότε δέν έκανα λόγο σ`αυτόν ούτε γιά τούς βόες, ούτε γιά τά παρθένα δάση, μά ακόμη ούτε γιά τά αστέρια. Κατέβαινα στό δικό του επίπεδο. Τού μιλούσα γιά μπρίτζ, γκόλφ, γιά πολιτική καί γιά γραβάτες. Κι`ο μεγάλος ήταν εξαιρετικά ευχαριστημένος πού είχε συναντήσει ένα τόσο λογικό άνθρωπο σάν εμένα.
                                                                          "Ο μικρός πρίγκιπας" τού Antoine de Saint-Exupery                                
"Η ζωή δέν είναι αυτή πού έζησε κανείς, αλλά αυτή πού θυμάται καί όπως τή θυμάται γιά νά τή διηγηθεί." Gabriel Garcia Marquez                      

ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΣ

Κι'άν δέν μπορείς νά κάμεις
τήν ζωή σου όπως τήν θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς, μήν τήν εξευτελίζεις
μές στήν πολλή συνάφεια τού κόσμου,
μές στές πολλές κινήσεις κι ομιλείες.

Μήν τήν εξευτελίζεις πιαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την
στών σχέσεων καί τών συναναστροφών
τήν καθημεινήν ανοησία,
ως πού νά γίνει σά μιά ξένη φορτική.
                         
Κ.Π.Καβάφης (1863-1933)  
                  
ETRE CELEBRE (Quand il fera beau '56)

La celebrite n'est pas belle,
Et ce n'est pas ce qui nous grandit.
Il ne faut pas tenir d'archives
Et trempler sur des manuscrits.

L'oeuvre veut le don de soi-meme,
Non le tapage ou le renom.
Honte`a qui n'est rien par lui-meme,
D'etre connu comme un dicton.

Et vis sans usurper ta place.
Mais de maniere`a parvenir.
A te faire aimer de l`espace.
Et appeler par l`avenir.

Et s`il faut laisser des lacunes.
Que ce ne soit dans tes papiers,
Mais en sacrifiant queques-unes.
Des pages de ta destinee.

Il faut te plonger dans l`oubli.
Pour y dissimuler ta route.
Comme un site qu`ensevelit.
La brume quand on`y voit goutte.  

D`autres, selon ta trace fraiche,
Suivront ta route pas`a pas,
Mais entre victoire et defaite
Le depart ne t`appartient pas.

Et tu dois garder ton visage,
Ne pas t`en ecarter un brin,
Etre vivant, pas davantage,
Vivant, c`est tout, jusqu'`a la fin.

                                    Boris Pasternak

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΕ ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑ

Ο πατέρας τής μητέρας μου.
Ο παππούς ο Νίκος από τά Βουρλά
τής Μικράς Ασίας,
τήν χρονιά τού δεκαοκτώ έφυγε
μετανάστης στήν Μασσαλία.
Μεγάλη πόλη στή Γαλλία.
Δέν είτανε συνειθισμένος
στήν ανθρώπινη δουλεία
καί στής Καρντάν* τά λατομεία.
Πιστεύοντας σέ μιά ιδέα γύρισε καί
πολέμησε γιά τήν πατρίδα
μέχρι τό Ουσάκ μέσα στήν Τουρκία.
Γιά απόδειξη έχω μιά
παλιά καφέ φωτογραφία.
Παντρεύτηκε τήν γιαγιά Κατίνα,
στό χωριό στήν εκκλησία.
Αν καί σίδερο στήν υγεία,
πέθανε σαράντα ετών, νέος σέ ηλικία.
Στήν Κρήτη από βαριά πνευμονία.
Μετά από αγροτική εργασία.
Τότε δέν είχε βρεθεί
τό φάρμακο** στή θεραπεία.
Εφυγε χωρίς κακία
καί γιά όλους γινότανε θυσία.
Αφησε πίσω του τήν θεία τήν Ελένη,***
τόν Γιώργη, τήν Ειρήνη,
τόν Ανεστάση καί τήν Αμαλία.
Χρέος μου είναι νά κρατώ
τήν δικιά του υστεροφημία.

                                         Ν.Κ/3/2008
*Καρντάν, Gardanne χωριουδάκη μέ λατομεία, πού στίς αρχές τού εικοστού δούλευαν έλληνες καί σήμερα εργάτες από τήν βόρεια Αφρική. Βρίσκεται μεταξύ Αίξ Αν Προβάνς καί Μασσαλίας. Η λέξη προέρχεται από τό ρήμα garder = φυλάττω.
**Η πενηκηλίνη.
***Η θεία η Ελένη γεννήθηκε στήν αγαπημένη μου πόλη Μασσαλία, έμεινε στό Panier μέ τούς παππούδες. Εφυγε πρόωρα σέ παιδική ηλικία στήν Κρήτη. Σκοτώθηκε από παιδί πού τής έριξε μιά πέτρα στό κεφάλι...,...

Μ`ΕΝΑΝ ΒΑΘΥ ΑΝΑΣΤΕΝΑΓΜΟ

Ο γάτος ο λευκός,
ο κοντότριχος, ο ευρωπαικός.
Χιώνης τό όνομά του είταν αυτό!
Πείρε τόν δρόμο χωρίς γυρισμό.
Τό τελευταίο ταξείδι τό πιό μακρυνό.
Μ`έναν βαθύ αναστεναγμό,
μάς είπε γιά καί στό καλό
κι`ανέβηκε ψηλά
στόν σκοτεινό ουρανό.
Μιά νύχτα τού Οκτωβρίου,
Σάββατο στίς οκτώ.
Είταν δεκαοκτώ χρονώ,
αλλά τό πνεύμα του
έμεινε γιά πάντα εδώ.
Μικρό λιοντάρι μας πιστό,
εκεί πού σέ θάψαμε
δέν βάλαμε σταυρό.
Γιά σημάδι έχουμε
έναν θάμνο ψηλό.
Στήν μνήμη μου
τήν εικόνα σου κρατώ.
Οσο ζώ σέ νοσταλγώ,
γι`αυτό θέλω νά`ρθω
νά σε βρώ, στόν παντοτεινό
σουρεαλισμό.

                                  Ν.Κ/1/2008

ΜΑΥΡΟ, ΓΚΡΙ ΚΑΙ ΧΡΥΣΑΦΙ

Σπίτια μονοόροφα, πολυόροφα
καί πολυκατοικίες από μπετόν.
Η πόλη τών ανθρώπων,
πού μέσα της ζεί μιά καμινάδα.
Ο καπνός της ανεβαίνει πλέκοντας
μικρά κόκκινα στεφάνια καί μουτζουρώνει
τό γαλάζιο τ`ουρανού.
Κι`έτσι γίναμε όλοι καταθληπτικοί.
Γίναμε όλοι θλιμένοι καί μοναχικοί.
Μέ τό γκρί, τό μαύρο καί τήν μελαγχολία,
μέ τό μεγάλο ζεστό καλοκαίρι,
μ`έναν χρυσαφή ήλιο, πού σκοτώνει τά μάτια.
Μαύρο, γκρί, ώχρα καί καθόλου πράσινο.
Ελπίζουμε μόνο στόν Θεό Αίολο,
μ`ένα δυνατό φύσημα τού αέρα,
νά διώξει τό νέφος από τήν ζωή μας.
Νά διώξει τό νέφος από τήνψυχή μας.
Νά φέρει πίσω τά χρώματα τά ψυχρά,
μέ τίς αποχρώσεις τού δροσερού γαλάζιου
καί τού παγωμένου μπλέ.
Νά θυμηθώ καί`γώ τά νιάτα μου
στό παλιό λιμάνι τής Μασσαλίας.
Νά πιώ καφέ στό όμορφο Τριέστε.
Νά περπατήσω στό πολύβουο
Μοναστηράκη, στήν Πλάκα, στό Θησείο.
Σπίτια μονοόροφα, πολυόροφα
καί πολυκατοικίες από μπετόν.
Η πόλη τών ανθρώπων,
πού μέσα της ζεί μιά καμινάδα.

                                            Ν.Κ/12/2007 

Η ΕΥΧΗ

Δοξασμένε εσύ ισπανέ ειρηνιστή.
Πικάσσο ανθρωπιστή.
Μεγάλε δημιουργέ κυβιστή καί σουρεαλιστή.
Σχεδίασε ένα περιστέρι νά πετά
πάνω από τής όμορφης ξανθής
Αφροδίτης τό νησί
κι`έτσι ο κύπριος μέ τόν κύπριο
νά συμφιλιωθεί.
Η συνορογραμμή από τόν χάρτη
άς σβηστεί.
Τό ουράνιο τόξο νά εμφανιστεί.
Τό κακό παρελθόν νά ξεπεραστεί.
Νά ζούνε όλοι κάτω από τόν ίδιο
γαλάζιο ουρανό μέ τήν αγάπη
καί τήν ανοχή.
Νά γίνει μιά καινούρια αρχή
καί όλα αυτά νά μή μείνουν
μόνο μιάν ευχή.

                                                Ν.Κ/4/2007

ΝΑ ΦΕΡΝΩ ΤΗΝ ΜΑΣΣΑΛΙΑ ΜΕΣΑ ΜΟΥ Η HOMMAGE A COSTA

Η Μασσαλία μού `μαθε
ν`αγαπώ τήν Ελλάδα
καί η Ελλάδα τήν Μασσαλία.
Νά βρίσκομαι μεταξύ δύο κόσμων
διαφορετικών καί όμοιων.
Νά μήν ανήκω πουθενά
καί ν`ανήκω σ`όλους,
δηλαδή νά`μαι
ένας δυστυχισμένος ευτυχισμένος.
Ο δάσκαλος μού`μαθε τρόπο ζωής.
Τήν γλυπτική καί τήν
ελληνική κουζίνα.
Τό γαλλικό κόκκινο
γλυκό κρασί.
Τό ευ ζήν καί τήν παντοτινή φιλία.
Ζωγραφική κι`Αισθητική.
Μπρανκούζι, Πικάσσο καί Ματίς.
Ετσι ελπίζω νά ζώ
ταπινά αλλά καλά.
Εδώ στήν Ελλάδα
νά φέρνω τήν Μασσαλία μέσα μου.

                                           Ν.Κ/2/2007

MASSALIA C`EST A DIRE MARSEILLE

Τό γαλάζιο τού ουρανού.
Τό μπλέ βαθύ τής θάλασσας.
Τό κίτρινο τού αγάλματος
τής Παναγίας
μέ τόν Χριστό στήν αγκαλιά,
στήν κορυφή τού λόφου
νά κοιτάζει τά καράβια
σάν φάρος στήν Μεσόγειο.
Τό γαλάζιο είναι τής Μασσαλίας.
Τό σκούρο μπλέ ανήκει στή Γαλλία.
Μασσαλία γή τού Μαρόκου
καί τής Κορσικής.
Τών σουβενίρ, τής περιπέτειας.
Τού Σεζάρ τού Ντωμιέ
καί τού Πυθέα.
Τής χαράς καί τής λύπης.
Λιμάνι ξένο αλλά φιλόξενο,
γιά φοιτητές καί ναυτικούς,
γιά μοναχούς καί ξένους.
Πατρίδα είναι εκεί
πού αισθάνεσαι εσύ
καλά!

                        Ν.Κ/6/2005 

LA THEORIE DES COULEURS

Le blanc est l`addition
des tous les couleurs.
Le noir est la deduction
des tous les couleurs.
Le rose devient du melange
des deux couleurs
du rouge et du blanc.
Le vert c`est le jaune vivant
et le bleu viril ensemble.
Le beige de la peau, de la terre
l`ocre terrestre
est neutre plus lumineux.
Le jaune brule comme le soleil
chaud du Juin.
Le bleu ciel est gele.
Il te fait d`avoir froid,
pour ca on le porte
souvent au moi d`Aout.
L`orange c`est quoi en fin?
...,... chaud! fait penser au feu!

                                     N.K/4/2004

ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ

Τό άσπρο είναι η πρόσθεση
όλων τών χρωμάτων.
Τό μαύρο είναι η αφαίρεση
όλων τών χρωμάτων.
Τό ρόζ γίνεται στό ανακάτεμα
δύο χρωμάτων,
τού κόκκινου καί τού άσπρου
Τό πράσινο είναι κίτρινο ζωηρό
καί μπλέ αρσενικό μαζί.
Τό μπέζ τού δέρματος τής γής,
τό γήινο τής ώχρας,
είναι ουδέτερο πιό φωτεινό.
Τό κίτρινο καίει σάν ήλιος
ζεστός τού Ιούνη.
Τό γαλάζιο είναι παγωμένο.
Σέ κάνει νά κρυώνεις, γι`αυτό
φοριέται συχνά τόν Αύγουστο.
Τό πορτοκαλί πάλι τί είναι;
...,...Ζεστό! θυμίζει φωτιά!

                               Ν.Κ/4/2004   

MASSALIA OU A PROPOS DE MARSEILLE

Marseille le carrefour du monde
la patrie de tout le monde.
Du nord du sud,
de l`orient de l`occident.
Du bleu du blanc
et du rouge.
Francaise et un peu d`arabe aussi.
D`antant elle etait grecque.
De Gimenes d`Andre,
de Kavvadias Nicolas.
De Notre Dame qui
nous regarde de la haut.
De Panier* et de Marcel Pagnol.
De la prononciation qui roule le "r".
Du pin et de la lavande.
Des sons de la guitare
de Brassens.
De Luminy** qui signifie lumineux.
...,... c`est Marseille
des mes vingt ans.

                              N.K/8/2003
*Panier, le quartier de Marseille habite, par des grecs d`Asie Mineure apres la catastrophe de1922.
**Luminy, le site de Marseille qui a provenu du mot lumineux

ΜΑΣΣΑΛΙΑ Η A PROPOS DE MARSEILLE

Μασσαλία σταυροδρόμι τού κόσμου,
η πατρίδα όλου τού κόσμου.
Τού βορρά τού νότου,
τής ανατολής τής δύσης.
Τού μπλέ τού άσπρου
καί τού κόκκινου.
Γαλλική καί λιγάκι αραβική μαζί.
Πιό παλιά είταν ελληνική.
Τού Ζιμενές, τού Αντρέ,
τού Νίκου Καββαδία.
Τής Notre Dame πού
μάς κοιτάζει από ψηλά.
Τού Πανιέ* καί τού Μαρσέλ Πανιόλ.
Τής προφοράς πού κυλά τό ρό.
Τού πεύκου καί τής λεβάντας.
Τών ήχων τής κιθάρας
τού Μπρασσένς.
Τού Λουμινύ** πού σημαίνει φωτεινό.
...,... είναι η Μασσαλία
τών είκοσί μου χρόνων.

                               Ν.Κ/8/2003
*Πανιέ, συνοικία τής Μασσαλίας πού κατήκησαν οι έλληνες τής Μικράς Ασίας μετά τήν καταστροφή τού 1922.
**Λουμινύ = Luminy τοποθεσία τής Μασσαλίας, προέρχεται από τήν λέξη lumineux = φωτεινό.

ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ

Ο προικοθήρας πετάει
τήν λάσπη μέ τόν ανεμιστήρα
καί συχνά γίνεται
τής κακoμοίρας,
γιατί τήν προίκα
έχει κάνει θήρα.
Μέ συμβουλεύει γιά νά
φύγω από τήν κακή μου
μοίρα νά κάνω τόν μνηστήρα.
Από χοντρή καί πλούσια
νά ζητήσω τήν χείρα,
καί νά γίνω ο κύριος
Καλομοίρας.
Ομως εγώ έχω βάλει στό μάτι
μιά μικρή από τήν Ρουμανία.
Μ`αυτήν θέλω νά πηγαίνω
στά νοσοκομεία.
Μ`αυτήν νά γράψω ιστορία.
Μ`αυτήν στό Περού
νά γίνω χρυσοθήρας
καί γιατί όχι
ίσως ξαναπάω γιά
σπουδές στή Μασσαλία.

                                  Ν.Κ/21/12/2013

ΑΘΗΝΑ 2004

Οταν θά`ρθουν όλοι εδώ
νά δώσουν ομορφιά καί δύναμη,
νά συναγωνιστούν στό βόλευ,
στό δρόμο πυγμαχία, στό ποδήλατο,
ποδόσφαιρο, στό τέννις,
εσύ θά`σαι εθελοντής,
πού θέλεις νά προσφέρεις
βοήθεια σέ αμερικανούς σέ ρώσους,
σέ μαύρους καί σέ άσπρους.
Γιά νά δοξαστεί καί πάλι
η πόλη τής Αθήνας,
πού γέννησε καί κέρδισε
ετούτους τούς αγώνες.
...,...
Καί`κείνος πού θά`χει
τήν τιμή τήν δάδα
νά σηκώσει θά δώσει
τό πανάρχαιο μήνυμα
ελπίδας στήν ειρήνη.

                                     Ν.Κ/2004

ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Σκούρο πράσινο τό λάδι
στό μπουκάλι πού χρυσαφίζει.
Γιατί στό φώς τού ήλιου
τό γιαλί γίνεται κίτρινο.
Δίπλα στό λάδι τό άσπρο βάζο
γεμάτο κόκκινα τριανταφυλλα
καί γαλάζια κλαδιά ελιάς.
Πάνω στό τραπέζι μέ τό κίτρινο
καρρώ τραπεζομάντυλο.
...,...,...
Είσαι έτοιμος!
Τά πινέλα, τά σωληνάρια
τών χρωμάτων κι`η παλέττα.
Γιά νά ζωγραφίσεις τήν εικόνα,
πού`χει αντικείμενο τό μπουκάλι
μέ τόν χυμό ελιάς.
Στοιχείο παλιό τού ελληνικού
πολιτισμού.
Τό δώρο τής Αθηνάς στήν
πόλη τής Αθήνας.

                                         Ψευδώνυμο. Μασσαλία
                                         Ν.Κ/11/2002    

Ο ΕΝΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ

1. Η γνώση είναι Τέχνη καί η Τέχνη γνώση.
2. Οι αποτυχίες είναι γιά τούς επιτυχημένους.
Οι εμπηρείες γεννιούνται από τίς επιτυχίες καί τίς αποτυχίες.
3. Η εμπειρία μαζί μέ τήν καλλιέργεια μάς κάνουν τήν σοφία.
4. Καθ`ένας φτιάχνει τήν μοίρα μόνος του.
5. Τό όνομα πού αφίνει κάποιος (δηλαδή τήν υστεροφημία)
είναι ανάλογο μέ τό περιβάλλον  στό οποίο έζησε.
6. Savoir Vivre δηλαδή τό Νά ξέρεις Νά ζείς.
7. Δημόσιο πρόσωπο γίνεσαι όταν δημοσιεύεις τήν ζωή σου.
8. Τό νά τηρείς τίς δέκα εντολές είναι Ανθρωπισμός.
9. Η Τέχνη αξίζει όταν δέν έχει σκοπό τό χρήμα.
Δέν πληρώνεσαι γι`αυτό πού αγαπάς.
10. Ο ταπεινών εαυτόν ανηψωθήσεται.
11. Κάνε πράξη στή ζωή σου αυτό πού`πε κάποτε ο φίλος σου
Μπρανκούζι. "Η απλότητα δέν είναι ο στόχος, αλλά
καταλήγουμε στήν απλότητα πλησιάζοντας τήν πραγματική
έννοια τών πραγμάτων".

                                                                                                         Ν.Κ/1/2002

LES ROSES

La rose`a cote au rouge devient un peu plus rouge.
La rose`a cote au jaune devient un peu plus clair.
La rose`a cote au bleu devient un peu plus fonce.
La rose`a cote au vert devient le contraste.
La rose`a cote au ciel devient la composition.
La rose`a cote`a la rose devient un peu plus rose.

                                                                N.K/6/2001 

ΤΑ ΡΟΖ

Τό ρόζ δίπλα στό κόκκινο γίνεται πιό κόκκινο.
Τό ρόζ δίπλα στό κίτρινο γίνεται πιό φωτεινό.
Τό ρόζ δίπλα στό μπλέ γίνεται πιό σκοτεινό.
Τό ρόζ δίπλα στό πράσινο γίνεται η αντίθεση.
Τό ρόζ δίπλα στό γαλάζιο γίνεται η σύνθεση.
Τό ρόζ δίπλα στό ρόζ γίνεται πιό ρόζ.

                                                                        Ν.Κ/6/2001

ΣΑΝ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ

Τήν ομορφιά τήν έχουμε ανάγκη,
όταν ζούμε μέσα στήν ασχήμια.
Κάποιος σοφός από τό γαλλικό κανάλι
είπε, ότι ο Picasso είπε.
"Τέχνη καί ζωή μάς κάνουν ένα."
Αναφέρεις λοιπόν λόγια καλλιτεχνών.
Δυστυχώς ή ευτυχώς αποδέχεσαι τούς νόμους
τής ζωγραφικής, τής γλυπτικής
αλλά καί τήν ιστορία τής Τέχνης.
Είσαι συντηρητικός,
ή αυτό πού γράφεις
λές καί κάνεις θέλεις
καί νά τό τεκμηριώνεις.
Οχι γιατί είσαι επιστήμονας
αλλά γιατί φοβάσαι
γιατί δέν έχεις προστάτες
καί σέ αμφισβητούν,
σέ πληγώνουν, σέ προσβάλλουν.
Είσαι ένας επαναστάτης μέ αιτία.
Γιατί ζωγραφίζεις έτσι.
Γιατί γεννήθηκες τήν χρονιά,
πού πέθανε ο Matisse.
Γιατί μεγάλωσες μέ τά Κλασσικά,
τά Εικονογραφημένα.
Γιατί αυτό είναι τό παρελθόν σου.
Από βιβλίο Τέχνης διάβασες
καί αντέγραψες μιά φράση τού Matisse.
"Je suis fait de tout
ce que j`ai vu."
Γράφεις σάν γνωμικό
σάν δίδαγμα ηθικό
ένα στιχάκι καβαφικό,
ίσως βιογραφικό.
Πού σού δίνει κουράγιο,
αυτοπεποίθηση
καί σέ δικαιώνει.
Τό προσθέτεις,
απαντάς καί τελειώνεις εδώ.
"Εδώ πού έφθασες, λίγο δέν είναι
τόσο πού έκαμες, μεγάλη δόξα."

                                                     Ν.Κ/4/4/2001  

LA TECHNIQUE

Je suis absolument d`accord avec Rene Magritte quand il dit.
"je ne peux pas peindre si je n`ai pas parfaitement le tableau pret`a ma cervelle. Il se cree petit`a petit. J`ai un carnet pour des croquis. L`inspiration me donne une image. Je veux peindre un nuage. Je peins alors des nuages, on peut dire une centaine et chaque fois je les entoure avec des figures ou leur sens est inconnu`a moi, jusqu`au moment ou l`inspiration me visite encore une fois et en ce temps-la je sais quoi il faut mettre sous le nuage...,... Un verre en cristal."
C`est comme ca ma technique!

                                                                                                                                           N.K/2/2001

l`oiseau

L`ANALYSE DU THEME

Apres mes etudes et ma service militaire, je m`occupe exclusivement avec la peinture, c`est`a dire des 1985. D`ou elle s`evoluait, d`abstrait au plus concret aux tentances`a la caricature avec humour et surealisme. Les dimensions sont devenus plus petites. Les plus grandes sont 70cm X 100cm. Les materiaux sont acryliques ou ils m`obligent`a creer des oeuvres aux deux dimensions, c`est`a dire c`est absent le volume. Mon objet c`est l`illustration de l`ancienne mythologie grecque, ou tous qui me provoquent des excitations et d`interet de la realite contemporainne. Pour ca je m`occupe aussi avec la caricature! Les formes sont plus geometriques en se confondant symetriquement lignes courbes et lignes droites, perpendiculaires et horizontaux. Les couleurs sont mis avec attention, harmoniquement ainsi pour creer des contrastes et etre distinctes. Vert-rouge. Bleu de ciel-orange. Primeures-complementaires. Chaudes-froides. Apres tous ca que j`avais ecrit vous me permettez de citer egoistiquement, que ma peinture nait la lumiere.

                                                                                                                               N.K/2/2001

Η ΤΕΧΝΙΚΗ

Συμφωνώ απόλυτα μέ τόν Rene Magritte όταν λέει. "Δέν μπορώ νά ζωγραφίσω άν δέν έχω τόν πίνακα τελείως έτοιμο στό μυαλλό μου. Δημιουργείται σιγά-σιγά. Εχω ένα καρνέ γιά σκίτσα. Η έμπνευση μού δίνει μιά εικόνα. Θέλω νά ζωγραφίσω ένα σύννεφο. Ζωγραφίζω λοιπόν σύννεφα, μπορεί καί μιά εκατοστή. Καί κάθε φορά τά περιβάλλω μέ μορφές πού τό νόημά τους μου είναι άγνωστο, μέχρι τή στιγμή πού η έμπνευση μέ ξαναεπισκέπτεται, καί τότε ξέρω τί ταιριάζει νά μπεί κάτω από τό σύννεφο...,...,...Ενα κρυστάλινο ποτήρι". Αυτή είναι η τεχνική μου.

                                                                                                                                     Ν.Κ/2/2001

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

Μετά τίς σπουδές μου καί τήν στρατιωτική μου θητεία, ασχολούμαι αποκλειστικά μέ τήν ζωγραφική, δηλαδή μετά τό 1985. Η οποία εξελίχθηκε από τό αφηρημένο πρός τό συγκεκριμένο μέ τάσεις καρικατούρας μέ χιούμορ καί σουρεαλισμό. Οι διαστάσεις έγιναν πιό μικρές. Οι μεγαλύτερες είναι 70cm X 100cm. Τά υλικά είναι ακρυλικά πού μέ αναγκάζουν νά δημιουργώ έργα δυσδιάστατα δηλαδή απουσιάζει ο όγκος. Αντικείμενό μου είναι η εικνογράφηση από τήν αρχαία ελληνική μυθολογία ή ότι μου προκαλεί ερεθίσματα καί ενδιαφέρον από τήν σύγχρονη πραγματικότητα. Γι`αυτό ασχολούμαι καί μέ τήν γελοιογραφία. Τά σχήματα είναι πιό γεωμετρικά συγχέοντας συμμετρικά γραμμές καμπύλες καί ευθείες, κάθετες καί οριζόντιες. Τά χρώματα μπαίνουν μέ προσοχή αρμονικά ώστε νά δημιουργούν αντιθέσεις καί νά είναι ευδιάκρητα. Πράσινο-κόκκινο. Γαλάζιο-πορτοκαλί. Πρωτεύοντα καί συμπληρωματικά. Θερμά καί ψυχρά. Μετά όλων όσων έχω γράψει παραπάνω άς μού επιτραπεί εγωιστικά νά αναφέρω, ότι η ζωγραφική μου γεννά τό φώς.

                                                                                                                                                 Ν.Κ2/2001     

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Χωρίς λόγο μ`ένα τίτλο
έφτιαξες εικόνα
νά περπατάς σάν ακροβάτης
σέ τεντωμένο σχοινί
μέ τίς επιτυχίες σου,
μέ τίς αποτυχίες σου.
Τό ταξείδι γιά τό ταξείδι
χωρίς προορισμό
αλλά καί μέπροορισμό,
γιά τήν Ιθάκη,
γιά τό λιμάνι.
Παρελθόν, παρόν καί μέλλον,
σ`ένα φίλμ μαύρο άσπρο ιταλικό.
Η ζωή δέν είναι μόβ,
δέν είναι ρόζ.
Μονότονη, μονόχρωμη.
Είναι λίγο απ`όλα.
Αντίθεση! Ισορροπία,
αλλά καί συμβιβασμός, συνδιασμός,
τού μπλέ στό κόκκινο,
τού πράσινου στήν ώχρα.
Ζωγραφική καί ποίηση
κάπου συναντιώνται.
Γι`αυτό σάν σχοινοβάτη σέ ζωγράφισα,
σ`ένα χαρτόνι μέ χρώματα
σκοτεινά καί φωτεινά ακρυλικά.
Γι`αυτό σάν σχοινοβάτης έμαθες
νά προχωράς στής ζωής
τόν δύσκολο τόν δρόμο.

                                     Ν.Κ/11/2000

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΗΡΗΜΕΝΗ Η ΑΝΕΙΚΟΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

Στήν ανάπτυξη τής ζωγραφικής περνάς σιγά-σιγά από τό συγκεκριμένο στό αφηρημένο. Από τήν πρόσθεση τών λεπτομερειών στήν αφαίρεση τών λεπτομερειών. Ετσι φτάνεις σ`ένα σημείο νά φτιάχνεις πρόσωπα καί πράγματα όλο καί πιό γεωμετρικά. "Η φύση πρέπει νά αποδίδεται μέ κυλίνδρους, σφαίρες καί κώνους", Σεζάν. Μιά διαδικασία πού γιά νά γίνει θέλει πολύ χρόνο, καμμιά φορά είναι οι κόποι μιάς ζωής. Τώρα από όλη αυτή τήν ιστορία πρέπει νά εξαιρεθούν ορισμένοι καλλιτέχνες πού τυχαίνει η δουλειά τους νά μήν έχει εξέλιξη. Αυτή είναι οι λεγόμενοι λαικοί ζωγράφοι ή ναίφ (Μαρία Πώπ, ντουανιέ Ρουσώ, Θεόφιλος). Από αφαίρεση σέ αφαίρεση τών λεπτομερειών έχουμε φτιάξει τήν Αφηρημένη Τέχνη. Αρα αφού η Αφηρημένη ζωγραφική ή γλυπτική είναι τό αποτέλεσμα μιάς οριμότητας τού καλλιτέχνη δέν πρέπει νά κρίνεται σάν αδυναμία. Ολοι οι καλλιτέχνες Μοντριάν, Μπράκ, Μάλεβιτς πέρασαν πολλά χρόνια γιά νά καταλήξουν εκεί πού κατέληξαν. Δέν υπήρξαν απατεώνες καί τό αποτέλεσμα τής ζωγραφικής τους δέν είναι προιόν ευκολίας. Η σχολή τής Βαιμάρης τό Μπαουχάους, πού ιδρύθηκε τό 1914 σκοπό είχε νά διαδόσει τίς απόψεις τής Ανεικονικής Τένης. Πίστευε πώς οι Εικαστικές Τέχνες είναι εργασία πνευματική καί χειρονακτική συγχρόνως. Εγώ προσθέτω είναι επίσης προιόν εμπειριών έρευνας καί τεκμηρίωσης ή καί χωρίς τεκμηριώση. Ολα όσα καθορίζουν τήν ζωή μας, από τόν σχεδιασμό καί τήν κατασκευή σπιτιών, ώς τά έπιπλα καί αρκετά αντικείμενα φέρνουν τήν υπογραφή αυτής τής σχολής. Οι αφηρημένοι καλλιτέχνες συγχρόνως σεβάστηκαν τούς κλασσικούς όρους ζωγραφικής, γλυπτικής. Γι`αυτούς ζωγραφική υπήρξε πάντα συνδιασμός χρωμάτων καί σχημάτων σέ δύο διαστάσεις (πλάτος-μήκος). Γι`αυτούς ο όρος γλυπτική δηλώνει έναν όγκο πού δένει αρχιτεκτονικά μέ τόν χώρο, πού παίζει σ`αυτόν, τό μέσα καί τό έξω, τό άδιο καί τό γεμάτο, τό φώς καί η σκιά. Η Ανεικονική Τέχνη σάν κίνημα εικαστικό γεννήθηκε λίγο πρίν τόν πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, αρχίζει νά κυριαρχεί στήν δυτική Ευρώπη μετά τό 1910 φυσικό αποτέλεσμα τών προεργασιών τών εμπρεσσιονιστών, τού Σεζάν καί τής ανακάλυψης τής φωτογραφικής μηχανής. Οταν δηλαδή η τυφλή αναπαράσταση είταν άχρηστη στήν ζωγραφική, αφού υπήρχε η φωτογραφία. Αντίθετα από τόν Σοσιαλιστικό Ρεαλισμό η Αφηρημένη Τέχνη πρόβαλε τήν διαθεση γιά υποκειμενική έκφραση τού καλλιτέχνη. Εφτασε στό ζενίθ της μέ τόν Μάλεβιτς, όταν εξέθεσε στή Μόσχα τό 1913 ένα μαύρο τετράγωνο σέ άσπρο φόντο. Μέ τήν εξάπλωση στήν Ευρώπη τού ναζισμού, τού φόβου καί τής λογοκρισίας αυτού τού είδους οι απόψεις μεταναστεύουν στήν βόρεια Αμερική καί βρίσκουν αντιπροσώπους τόν Νιούμαν καί τόν Ρόθκο. Στήν Ελλάδα η Αφηρημένη Τέχνη εκπροσωπήθηκε στή ζωγραφική από τόν Γιάννη Μόραλη, στήν γλυπτική από τόν δάσκαλό μου Κώστα Κουλεντιανό. Ενας άλλος καλλιτέχνης δημιουργός τής εικόνας ο Γιάννης Τσαρούχης είχε γράψει...,... "Νά μή συγχέουμε τήν πραγματικότητα μέ τήν θεματογραφία. Μιά κινέζικη επιγραφή έχει πολύ πιό στενή επαφή μέ τήν πραγματικότητα καί τή ζωή από χιλιόμετρα νατουραλιστική ζωγραφική πού αντιγράφει μηχανικά, χωρίς νά καταλαβαίνει τί σημαίνουν οι μορφές τής πραγματικότητας." Ενας άλλος καλλιτέχνης καταστροφέας τής εικόνας ο Πάμπλο Πικάσσο είχε πεί. "Η πλειονότητα τών ανθρώπων δέν έχουν τήν δινατότητα τής δημιουργίας ή τής επινόησης. Οπως λέει ο Χέγκελ, μπορούν νά αναγνωρίσουν μόνο αυτό πού ήδη ξέρουν. Μέ πιό τρόπο λοίπον, θά τούς διδάξεις κάτι καινούργιο. Ανακατεύοντας αυτό πού ξέρουν μέ αυτό πού δέν ξέρουν. Τότε μόλις δούν θαμπά μέσα στήν ομίχλη τους κάτι πού αναγνωρίζουν, σκέφτονται. Α! τό καταλαβαίνω εντελώς. Καί ο νούς προχωρεί στό άγνωστο κι`αρχίζουν νά αναγνωρίζουν όσα δέν είξεραν παλιά καί αυξάνουν τίς δυνατότητες τους τής αντίληψης." Τελειώνοντας αναφέρω τίς κουβέντες τού σουρεαλιστή ελβετού γλύπτη Αλμπέρτο Τζιακομέττι. "Η νέγρικη, η μελανησιακή ή η κυκλαδίτικη γλυπτική είναι πιό ρεαλιστική από ένα ρωμαικό μπούστο."

                                                                                                                                          Ν.Κ/2/2000   

ΠΟΛΙΣ. ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Πολιτική καί Πολιτισμός δύο λέξεις πού ακούγοντας τήν μουσικότητα πού περιέχουν καταλαβαίνουμε, ότι έχουν κοινή ρίζα Προέρχονται από τή λέξη Πόλις. Πόλις, σημαίνει μεγάλος αριθμός κατοικιών συγκεντρωμένων σέ συγκεκριμένο χώρο. Πολιτική σημαίνει τό ενδιαφέρον γιά τά κοινά. Πολιτισμός, είναι ο τρόπος ζωής (τά ήθη καί τά έθημα) καί τρόπος έκφρασης (Τέχνες καί αθλητισμός) ενός λαού. Από τά παραπάνω συμπεραίνουμε, ότι Πολιτική καί Πολιτισμός είναι συγγενείς έννοιες μεταξύ τους. Είναι στάση ζωής απέναντι στίς καταστάσεις. Γι`αυτό δέν υπάρχει πολιτική άποψη πού νά μήν συνοδεύεται από ανάλογη πολιτιστική άποψη καί τρόπο ζωής. Συντηριτική πολιτική άποψη σημαίνει, συντηριτική πολιτιστική άποψη, συντηριτικός τρόπος ζωής. Γιά νά επικρατήσει ένα πολιτιστικό κίνημα πρέπει νά`ναι στενά δεμένο μέ τήν κοινωνία. Βιομηχανική επανάσταση, Εμπρεσσιονισμός. Οκτωβριανή επανάσταση, Σουπρεματισμός, Κονστρουκτιβισμός (Ρώσικη πρωτοπορία). Στήν ιστορία τού ανθρώπου είχαμε τήν πολιτική σκοπιμότητα νά επιβάλεται στήν αισθητική. Είναι η περίπτωση τής ρήξης κράτους καί καλλιτεχνών καί τήν παράλογη εξέλιξη τής ζωγραφικής, τής γλυπτικής, τών κατασκευών από τόν Σουπρεματισμό στόν Σοσιαλιστικό Ρεαλισμό. Δηλαδή από τήν Τέχνη αφαιρείται η υποκειμενικότητα. (Η Τέχνη είναι μιά εσωτερική αναγκαιότητα κατά τόν Βασίλη Καντίνσκυ) γιά νά γίνει κατανοητή από τήν εργατική τάξη καί όχι νά ανέβει τό επίπεδο τής εργατικής τάξης καί νά πλησιάσει τούς καλλιτέχνες καί τήν Τέχνη. Οταν ο Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός επικράτησε στή Σοβιετική Ενωση καί αυτή μεταμορφώθηκε σ`ένα ανελεύθερο κράτος πολλοί καλλιτέχνες έφυγαν από τή χώρα γιά νά ζήσουν στή δυτική Ευρώπη. Ενας από αυτούς είταν καί ο ρωσοεβραίος ζωγράφος Μάρκ Σαγκάλ, παραθέτω παρακάτω ένα γεγονός από τή ζωή του. "Λίγο καιρό αργότερα, όταν ο Πικάσσο συνάντησε τυχαία τόν Σαγκάλ στήν Αντίμπ, έβγαλε καί τού κούνησε μέ περηφάνεια τήν κάρτα τού μέλους τού Κόμματος."Ναί," τού έδωσε τήν απάντηση ο Σαγκάλ, "όταν όμως έρθει η μέρα πού θά σέ υποχρεώσουν νά φτιάχνεις πίνακες πού δέν θά σ`αρέσουν τί θά γίνει." Επειδή τώρα εξ`όσων ανέφερα παραπάνω καταλαβαίνουμε, ότι υπάρχει η ΠΟΛΙΤΙΚΗ καί η "πολιτική" θά είταν κρίμα νά μήν γράψω πώς βλέπει αυτή τή διαφορά ο αείμνηστος ιταλός συγγραφέας (άν καί κομουνιστής) Αλμπέρτο Μοράβια...,..."δέν μού αρέσει η εξουσία, ούτε μικρή, ούτε μεγάλη. Κι`ύστερα ο καλλιτέχνης από τή φύση του δέν είναι φτιαγμένος γιά τήν "πολιτική".Η Τέχνη είναι η αναζήτηση τού απόλυτου, η πολιτική είναι η αναζήτηση τού εφικτού, τού σχετικού, τού συμπτωματικού".

                                                                                                                                         Ν.Κ/12/1999
  

ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

...,... κάθε επιστροφή μου από τήν Μασσαλία τής Γαλλίας όπου σπούδαζα μεταξύ 1976-1983 συνήθιζα νά τήν κάνω κατά τό πλείστον μέ τό τρένο μέσω τής ενωμένης τότε Γιουγκοσλαβίας. Εξ`αιτίας τών οικονομικών μου δυνατοτήτων ή μάλλον τών οικονομικών μου αδυναμιών. Νά κάθομαι δύπλα στό παράθυρο νά χαζεύω τήν ομορφιά τού Δούναβη καί νά`χω πάρε-δώσε μέ τούς ντόπιους σάν ένας άλλος Panait Istrati. Πούλα, Λουμπιάνα, Ζάγκεμπ, Βελιγράδι, Νίς, Σκόπια.Εμπειρίες μέ ξανθούς σλοβένους, καθολικούς κροάτες καί ορθόδοξους σέρβους, μέχρι νά περάσουμε τούς Ευζώνους καί νά`ρθουμε στήν Αθήνα. Θαυμαστής αυτής τής χώρας μέ τούς ωραίους ανθρώπους καί τά όμορφα τοπία στεναχωρέθηκα γιά τό μεγάλο κακό πού τήν βρήκε. Εκανα λοιπόν ένα χρωματιστό σουρεαλιστικό σκίτσο, χωρίς σχόλια νά μιλά μόνο η εικόνα. Καρικατούρα ενός κοριτσιού μέ τόν στόχο στό στήθος καί τόν ουρανό γεμάτο μετεωρίτες πού συμβολίζουν τά βομβαρδιστικά αεροπλάνα. Εδώ αναφέρω ένα απόσπασμα από μιά συνέντευξη τού Πικάσσο πού έδωσε στόν αμερικάνο ζωγράφο Τζέρομ Σέκλερ τό 1945...,..."Τού μίλησα γιά τήν σημασία τού ταύρου, τού αλόγου, τών χεριών μέ τίς γραμμές τής ζωής κ.τ.λ.π. καί γιά τήν προέλευση τών συμβόλων στήν ισπανική μυθολογία. Ο Πικάσσο συνέχισε νά συγκατανεύει όσο μιλούσα. "Ναί", είπε εκεί ο ταύρος αντιπροσωπεύει τήν αγριότητα, τό άλογο τόν λαό. Ναί χρησιμοποίησα σύμβολα, όχι όμως στούς άλλους πίνακες. Τού μίλησα γιά τήν ερμηνεία μου σέ δυό πίνακες του απ`αυτούς πού είδα στήν έκθεση, κυρίως γιά κείνον μέ τόν ταύρο, την λάμπα, τήν παλέττα καί τό βιβλίο. Ο ταύρος είπα έπρεπε νά αντιπροσωπεύει τό φασισμό, η λάμπα όμως μέ τή λάμψη της, τό βιβλίο καί η παλέττα, ήταν σύμβολα τής κουλτούρας καί τής ελαυθερίας, τά πράγματα γιά τά οποία αγωνιζόμαστε, καί ο πίνακας απεικόνιζε τήν άγρια πάλη ανάμεσα σ`αυτές τίς δύο πραγματικότητες. "Οχι", είπε ο Πικάσσο, ο ταύρος δέν είναι ο φασισμός, είναι η αγριότητα καί ο σκοταδισμός." Κλείνω αυτό τό κείμενο πάλι μέ κουβέντες τού Πικάσσο πού μέ δικαιολογούν απόλυτα. "Τί νομίζετε πώς είναι ένας καλιτέχνης. Ενας ανόητος πού έχει μόνο μάτια άν είναι ζωγράφος, αυτιά άν είναι μουσικός ή μιά λύρα σέ κάθε επίπεδο τής καρδιάς του άν είναι ποιητής. Αντίθετα, είναι ταυτόχρονα καί ένα πολιτικοποιημένο όν, πάντα ευαίσθητος στά σπαραχτικά ή χαρούμενα συμβάντα τής ζωής...,... Οχι η ζωγραφική δέν είναι για νά διακοσμούνται διαμερίσματα, είναι ένα όπλο γιά νά χρησιμοποιείται αμυντικά, επιθετικά εναντίον τού εχθρού."

                                                                                                                                        Ν.Κ/10/1999

ΥΠΟΜΟΝΗ Η Ο ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΤΟΥ 1998

Υπομονή σημαίνει νά περιμένεις
από τήν Δευτέρα στήν Παρασκευή.
Από τόν Ιανουάριο στό Μάρτιο.
Στήν αναμονή όλες οι μέρες
καί οι ώρες ίδιες είναι.
Συνήθισες νά περιμένεις.
Η αναμονή μετά τήν απογοήτευση.
Η αναμονή μέχρι τό αποτέλεσμα.
Περίμενε λίγο, λίγο ακόμα
...,...,...
Τό ντρίν-ντρίν τού τηλεφώνου.
Η Ανοιξη, η λύτρωση.
Η ανακούφιση, η γιατριά,
ο αναστεναγμός.
Ο παράδεισος, τό δίκιο
καί η αλήθεια σου.
...,...,...καί μένει μόνο
η κακή ανάμνηση,
τά σκούρα μπλέ σύννεφα,
η εμπειρία
καί όλα τώρα είναι παρελθόν.
Ετσι είναι η ζωή.
Κόλαση καί παράδεισος.
Σταύρωση καί ανάσταση.

                                     Ν.Κ/7/1999

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ Η ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΟΘΟΥ Η ΤΟ ΤΡΙΛΗΜΜΑ

Σενάριο = Νικόλας Κούνδουρος (μέ τόν σκηνοθέτη υπάρχει απλή συνωνυμία.)
Εικονογράφηση = Νικόλας Κούνδουρος.
Σημείωση η σουρεαλιστική, ρομαντική καί δραματική αυτή ιστορία στήν βάση της προέρχεται από τό παρελθόν αλλά μπορεί νά επαναληφθεί στό παρόν καί στό μέλλον.

...,... Μιά φορά καί έναν καιρό τό 2666 μ.χ. ένας πρίγκιπας πού τόν έλεγαν Πάρη (αλήθεια άν είταν παπάς πώς θά τόν έλεγαν) οδηγούσε τό ελικοφόρο όχημά του στήν πλατεία τών γήινων στό φεγγάρι. Εκεί πού πήγαινε παρατήρησε μέσα από τό αμάξι του, στό δρόμο του, ένα αντικείμενο πού ακτινοβολούσε σάν ήλιος εκπέμποντας τίς ακτίνες του πρός όλες τίς κατευθύνσεις. Οταν τό πλησίασε αρκετά αντιλήφθηκε, ότι πρόκειται γιά πολύτιμο αντικείμενο. Κατέβηκε από τό κόκκινο ελικοφόρο αμάξι του καί αφού περιεργάστηκε μέσα στά δυό του χέρια γιά αρκετή ώρα τό ωραίο κόσμημα, πού έμοιαζε μέ ένα πολύ μεγάλο διαμάντι, τό τύλιξε προσεκτηκά σ`ενα κόκκινο χαρτί, τό έβαλε δύπλα στή θέση τού συνοδηγού. Καλοτύχησε τήν τύχη του, θεορώντας το θείο δώρο. Μέ σκοπό νά τό δώσει στήν αρραβωνιαστηκιά τού τήν Κοκό. (Νομίζω άν καί δέν είμαι σίγουρος ότι "radin" στά γαλλικά λέγεται ο τσιγγούνης). Είθελε νά τήν κατακτήσει νά τήν αποπλανήσει, κάνοντάς της συγχρόνως πρόταση γάμου. Συνεχίζοντας τόν δρόμο του συναντά μπροστά του, μπροστά από ένα μεγάλο φουτουριστικό κτίριο τίς τρείς φίλες (femmes fatales) τήν Κική, τήν Κοκό καί τήν Alessandra Ambrosio. Θέλησε νά χαρίσει τότε τό πολύτιμο φεγγοβόλο δώρο στήν Κοκό πού μόλις πρίν είχε βρεί, νά τήν καλοπιάσει καί νά τήν παντρευτεί. Αυτές πάλι όταν είδαν τό μήλο θαμπώθηκαν από τό φώς καί κάθε μιά τους είθελε νά τό αποκτήσει, μέ κάθε τίμημα Ως γνωστόν ο σκοπός αγιάζει τά μέσα. Η Κική τού`πε, ότι θά τού δώσει  μεγάλη προίκα, άν θά τήν προτιμήσει. Θά τού χαρίσει τήν Αυστραλία. Η Κοκό άν θά τήν παντρευτεί, θά παντρευτεί τήν πιό ωραία γυναίκα τού κόσμου miss du monde τής εποχής, δηλαδή. Η Alessandra τού είπε, ότι άν θά τήν προτιμούσε, θά αποκτούσε σοφία, κάτι πού δέν είχε. Οπως είταν φυσικό σέ κάθε άπληστο προικοθήρα καί άπιστο άντρα ο Πάρης θά διαλέξει χωρίς κανένα δισταγμό καί σκέψη τήν Κική γιά νά δώσει τό φεγγοβόλο δώρο προξενώντας τήν nemecin τών άλλων δύο γυναικών. Από τά κεφάλια τών οποίων τώρα έβγαιναν μαύρα σύννεφα, καπνοί, κεραυνοί καί από τά μάτια τους πετούσαν φλόγες. Σημάδια τής δίκαιας οργής καί αγανάκτησης γιά τήν προδοσία. Παρ`όλα αυτά καί σέ πείσμα όλου τού κακού κόσμου ο ήρωας μας διαλέξει τήν Κική όπως είπαμε. Θά παντρευτούν καί θά ζήσουν στόν πλανήτη Ερμή αποκτώντας πάρα πολλά παιδιά καί θά ζήσουν αυτοί καλά καί μείς καλύτερα.

                                                                                                                                          Ν.Κ/25/4/1999 

mon quartier Kallithea

michelle pfeiffer

les grecs

Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ

Φεύγει πάλι τό μεγάλο πορτοκαλί καράβι.
Τό Ναιάς από τόν Πειραιά.
Μέ φορτωμένες τίς αποσκευές από ελπίδα καί όνειρο.
Αφίνει πίσω του πικρίες στενοχώριες, τή λογική.
Τά κτίρια καί τή βουή.
Μοναδικός θεατής απόμεινες νά τό κοιτάς.
Νά χάνεται νά κολυμπά.
Νά μικραίνει, νά ξεμακραίνει στό ζεστό
χρυσαφί τού ηλιοβασιλέματος.
Μιά μικρή κόκκινη κουκκίδα στόν ορίζοντα,
πού τρυπά τόν ουρανό καί τό νερό μαζί.
Γιά Πάτρα, Αγκόνα, Πρίντεζι.
Τώρα φαίνεται μόνο ο καπνός
νά φτιάχνει σύννεφα.
Τό σχίσιμο στή θάλασσα καί οι αμέτριτοι
γλάροι πού γεμίζουν τήν εικόνα.
Εσένα έμειναν οι γαλάζιες
λέξεις απλωμένες πάνω σέ κίτρινο χαρτί,
πού έφτιαξαν τό ποίημα.
Τά γράμματα πού`ναι
συμπυκνωμένα σχέδια.
Τά σχήματα. Τά σήματα.
Τά γράμματα, τά ιερογλυφικά!

                                   Ν.Κ/10/1998

                                            

Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ

"Α! Αν μπορούσε νά`χει κανείς
τά μοντέλα πού θά`θελε."
Είπε ο Βάν Κόγκ
στόν αδερφό του Θεόδωρο.
Τότε είρθες εσύ,
στάθηκες στή μέση τής κάμαρας.
Βολεύτηκες σέ μιά καρέκλα
καί πόζαρες μοντέλο.
Σέ ζωγράφησα.
Λεπτή σάν τό κοτσάνι,
πού καταλήγει στόν ανθό.
Τό κοτσάνι είναι ο λαιμός.
Ο ανθός είναι τό κεφάλι πού γέρνει
στά πλάγια στόν ώμο σου μέ νάζι.
Γυναίκα, λουλούδι σέ βάζο.
Πού τό θαυμάζουμε,
τό προστατεύουμε.
Πίνακας τού Πικάσσο,
γλυπτό τού Τζιακομέττι.
Τό βάζο χωρισμένο
καί γεμάτο από λουρίδες,
κίτρινες, γαλάζιες, πορτοκαλί.
...Απρόσιτη γιατί γνώριζες
τήν αξία τής ομορφιάς σου,
όταν τό χρυσαφί τού ήλιου
πέφτει στά μαλλιά σου.
...,...καί αφού η εργασία τέλειωσε
μαζεύεις γρήγορα τά πράγματά σου.
Χαμογελάς απομακρύνεσαι καί φεύγεις
Παραμένοντας πάντα παρούσα
μέ τήν απουσία σου νά σφίγγει
τήν καρδιά μου.

                                            Ν.Κ/6/1997

ΜΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΕΓΡΑΨΕΣ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ ΓΥΝΑΙΚΑΣ Η LA PASSION

...,... Πρώτα είχες κάνει ένα κύκλο μέ μολύβι. Δεξιά καί αριστερά στή σωστή τους θέση συνέχισες δύο όμορφα νυσταγμένα πράσινα βασιλεμένα μάτια. Κάπου στή μέση τέλειωσες ΄τήν ελληνική μύτη. Πιό κάτω συμπλήρωσες τά κόκκινα χείλια. Τά μαλλιά μαύρα. Τό πρόσωπο ρόζ, τό βάθος γαλάζιο. Ετσι τήν αγιογράφησες μέ καμπυλόγραμμα σχήματα θηλικά καί ερωτικά, αφού έτσι τήν θυμάσαι. Είταν Ανοιξη! Κυριακάτικο μεσημέρι τού`97. Στό πολυθόρυβο μελίσσι τής πλατείας...,... Μετά βρεθήκατε, ξαναβρεθήκατε, δέν βαρεθήκατε. Μά από τότε πού πιά δέν τήν ξανάδες, μιά σταγόνα σάν δάκρυ έφυγε από τήν άκρη τού πινέλου καί δίπλα στήν εικόνα της έμεινε μιά μεγάλη κίτρινη κηλίδα. Πού λέρωσε τό άσπρο τού χαρτιού. Τότε αντί γιά τίτλο έβαλες ένα δίδαγμα. Μέ τό μυαλό καί τήν καρδιά κάτω από τήν ζωγραφιά της έγραψες επίγραμμα... "Σημασία έχει ν`αγαπάς, να ζείς καί νά τολμάς."
                                                                                                           
                                                                                                                                           Ν.Κ/5/1995

Η ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ Η ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Η πινακίδα γράφει εντός τού πάρκου απαγορεύονται τά σκυλιά καί τά ποδήλατα. Ο ουρανός όμως γέμισε από περιστέρια καί σπουργίτια. Τά ζώα έχουν κι`αυτά δικαίωμα στήν ζωή! Τό υπουργείο Πρόνοιας προειδοποιεί "Τό κάπνισμα βλάπτει σοβαρά τήν υγεία." Τό σύνθημα καί τό επίγραμμα
κρύβουν μέσα τους τήν ποίηση καί τό ηθικό δίδαγμα. Ζείς μέ τήν μυρωδιά τών χρωμάτων καί τών σημάτων. Μιλας μέ τήν γλώσσα τών ιερογλυφικών, δηλαδή τών σημάτων καλά κρυπτογραφημένης αρχαίας γλώσσας. Μιλάς μέ τόν τρόπο ζωής σου. Μαύρο, γκρί, ώχρα ο συνδιασμός. Πράσινο καί κόκκινο η συμφωνία, διαφωνία. Κίτρινο, γαλάζιο η αντίθεση μέ νερομπογιές πάνω σέ χαρτόνι μέσα στήν άσπρη μεταλλική κορνίζα στόν ασβεστωμένο τοίχο ενός σπιτιού νησιώτικης αρχιτεκτονικής κάπου εκεί στίς νότιες μικρές Κυκλάδες. Ο ιάπωνας ζωγράφος Χοκουσάι περιγράφει έτσι τήν ιστορία του καί τό μέλλον του. "Από τά έξι μου χρόνια συνήθισα νά σχεδιάζω τίς μορφές τών αντικειμένων. Στά πενήντα μου είχα εκδόσει ένα σωρό σχέδια, αλλά δέν λογαριάζω τίποτα απ`ότι έκαμα πρίν τά εξήντα...,... Στά ενενήντα θά εισδύσω στά μυστικά τών πραγμάτων καί στά εκατόν δέκα μου κάθε τί στό έργο μου θά είναι αληθινό."

                                                                                                                                          Ν.Κ/12/1996

ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ Η ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ.

...,...Συχνά απομονώνεσαι καί μεγαλώνεις τήν μοναξιά σου βλέποντας τηλεόραση. Στήν οθόνη τώρα τό φεγγάρι σιγά-σιγά μεγαλώνει καί γεμίζει μιά πράσινη πανσέληνο σέ γαλάζιο ουρανό πάνω από τόν κίτρινο δρόμο, πού τυλίγεται σάν φίδι γύρω από τά πορτοκαλί βουνά καί καταλήγει σ`ένα στάδιο. Θαυμάζεις τά χρώματα. Ζήτο τό πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου! Τήν γιορτή ανοίγει η παρέλαση τών αθλητών πού περπατούν χωρίς τάξη. Οι επι-κεφαλής κρατούν τίς εθνικές σημαίες. Η Αίγυπτος, ο Λίβανος, η Αιθιοπία, τό Βιετνάμ, η Γαλλία, τό Λιχνεστάιν...,... ακολουθεί η στρατιωτική μπάντα νά παίζει τά εμβατήρια. Χωρίστηκαν σέ ομάδες γιά νά δημιουργήσουν αρχηγούς, οπαδούς καί ψυχολογία τής μάζας...,... Η διπλανή πόρτα μένει πάντα ανοιχτή για νά μπαίνει τό δροσερό αεράκι από τόν κήπο μέ τίς μυρωδιές από τό άρωμα τού γιασεμιού. Στήν καρέκλα μπροστά σου ο Νουρέγιεφ ή ο Ρασπούτιν ή ο Γολιάθ ο εννιάχρονος ασπρομάλλης γάτος πού κοιμάται. Στό πάτωμα η εφημερίδα σου μέ τό μάλλινο κουβάρι, τό Ψάρι, τό Σπίτι, τό Σκαλί, ο Σκορπιός, η Ιδέα, η Αυγή, τό Ονειρο, η Οδός, ο Αριθμός, ο Οδυσσέας, η Περιπλάνηση, η Αποπλάνηση, η Αρνηση, η Κυριακή, η Κορσική, η Dominique, τό Φθινόπωρο, η Ανοιξη, η Νύχτα... Ο εικαστικός εικάζει καί αναπαριστά εικόνες, παρομοιάζει πρόσωπα πράγματα καί καταστάσεις. Φτιάχνεις γελοιογραφίες σάν μικρές ζωγραφιές μέ κωμικό περιεχόμενο. Η διαφωνία τού μαύρου καί τού μπέζ μέ τήν συμφωνία τού κόκκινου μέ τό θαλασσί. Τού ρόζ μέ τό μπλέ μέ τό καφέ...,... Γράφεις! Για νά κάνεις ποιότητα πρέπει νά`χεις ποιότητα. Η Τέχνη τής λέξης. Τό Θέατρο, τό Ράδιο, η Αρχιτεκτονική, η Αναγέννηση, τό Αδιέξοδο, τό Διέξοδο, τό Εξοδο, οι Αισθήσεις, οι Παραισθήσεις, οι Ψευδαισθήσεις, οι Διαισθήσεις, ο Ανεμος, τό Αλφα, τό Ωμέγα, ο Παράφωνος, ο Αφωνος, ο Λόγος, τό Αλογο, τό Παράλογο, τό Παράνομο, τό Παράπονο, Τό Απονο ...,...

                                                                                                                                                Ν.Κ/9/1995   

ΠΟΙΗΜΑ ΠΑΡΩΔΙΑ

Κύκλος, σημαίνει αδελφότητα
σημορία καί μαφία.
Η πηραμίδα τήν ιεραρχία,
ίσως καί τήν μασωνία.
Ρόμβος σχήμα μέ σημασία,
δύο τρίγωνα μαζί
μάς κάνουν διπλή τήν εξουσία
καί άν τά τρίγωνα είναι τέσσερα
τέσσερεις φορές εξουσία.
Η καμπύλη είναι θηλική,
ερωτική, τού μπαρόκ γραμμή.
Η ευθεία αρσενική,αυστηρή
δείχνει χαρακτήρα,
μού θυμίζει αρχαία μύτη ελληνική
μέ λίγη φαντασία.
...,... επειδή είμαι φίλος τής Σοφίας
όλοι μού λένε, ότι έγραψα
άλλη μιά φιλοσοφία.
Οχι εγώ έγραψα ποίημα΄
γιά τήν γεωμετρία,
έτσι γιά τήν κωμωδία
ποίημα παρωδία.

                                  Ν.Κ/11/2013

Η ΚΟΜΩΔΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΩΔΙΑΣ Η ΔΙΗΓΗΜΑ ΓΙΑ ΓΕΡΑ ΝΕΥΡΑ ΜΕ ΜΙΑ ΙΤΑΛΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΟΜΠΛΕΞΙΚΟ, ΝΑΡΚΙΣΟ, ΙΔΙΟΡΡΥΘΜΟ, ΙΔΙΟΤΡΟΠΟ ΚΑΙ ΙΔΙΟΜΟΡΦΟ.

Μιά φορά καί ένα καιρό σέ μιά μακρινή χώρα τής δυτικής Αφρικής, τήν Νιγηρία στήν πόλι τού Lagos, ζούσε κάποιος πού τόν έλεγαν Rene Magritte. Είταν ένας ευαίσθητος εικαστικός πού άφησε τήν πατρίδα  τήν οικογένεια καί τούς φίλους του, γιατί τού άρεσε η μοναξιά. Είταν δηλαδή ένας ευτυχισμένος περιθωριακός. Σάν χαρακτήρας αδέσμευτος καί ανεξάρτητος, αφού εδώ καί δεκατέσσερα χρόνια είχε αλλάξει χωρίς νά τό επιδιώκει πιστεύοντας, ότι έφτιαξε, ωρίμασε καί σάπισε, έγινε διαφορετικός τό ίδιο καί τό περιβάλλον πού συναναστρέφεται. Η Τέχνη διαιρείται σέ περιόδους, όπως η ανθρώπινη ζωή αποτελείται από κλειστούς κύκλους. "Θά επιστρέφω μέ τόν ήλιο  αυτόν, μέ τή γή αυτή, μέ τόν αετό καί τόν όφι, όχι πρός άλλη ζωή ή καλύτερη ζωή ή ομοιάζουσα ζωή. Θά επιστρέφω αιώνια πρός τήν ίδια αυτή ζωή, απαράλλαχτα τήν ίδια, σέ μικρά καί μεγάλα, γιά νά διδάσκω τήν αιώνια επιστροφή όλων τών πραγμάτων." Νίτσε... Ολα αυτά γιά νά πραγματοποιηθούν στήν carriera του δέν χρειάστηκαν πολλά αλλά λίγα για νά κάνει πάρα πολλά, γιατί εκτός από τά χρήματα υπήρχε καί η αξία καί ότι γιά νά δημιουργήσεις πρέπει νά έχεις ταλέντο καί εμπειρίες. Οι ιδέες που τού`ρθαν τώρα μετά από σκέψη τίς σημείωνε στό χαρτί καί έτσι άρχιζε να πλάθει τόν μύθο ή ιστορίες τραβηγμένες από τά μαλλιά καί όχι βγαλμένες από τά μυαλλά. Τό γράψιμο καί τό διάβασμα τόν ξεκούραζαν καί συμπλήρωναν τήν εικονογράφηση, γιατί τελευταία κάθε πίνακας του συνοδευόταν σχεδόν πάντα από ένα κείμενο. Ανοίγει τότε ένα μικρό βιβλίο τής τσέπης μέ τίτλο η ζωή μας σέ comics. Η πρώτη εικόνα. Σ`ένα κομμάτι γής βρισκόταν ένας γκρί άντρας καθισμένος σέ μιά chaise longue καί λεγόταν Προκρούστης. Στό βάθος ένα καράβι καί δυό γλάροι μέ ρόζ πανσέληνο. Γυρίζει σελίδα καί βλέπει τό θύμα ανάσκελα ξαπλωμένο καί δεμένο σφιχτά σ`ένα κρεβάτι νά παρακαλεί νά βρεθεί κάποιος Θησέας ή Ηρακλής, νά τόν λύσει, νά τόν απελευθερώσει, νά τόν σώσει από τά δεσμά του μανιακού καί σχιζοφρενή δολοφόνου, ο οποίος είναι δίπλα του καί χαμογελά σαδιστικά. Τά υλικά πλακάτα, χωρίς όγκο ακρυλικά, γι`αυτό τά αντικείμενα καί οι φιγούρες μοιάζουν μέ χρωματιστές σκιές. Στό τέλος όμως τής σύνθεσης ένα χρώμα κυριαρχεί πάντα στά υπόλοιπα καί αυτό τήν φορά αυτή είναι τό κόκκινο. Η αφαίρεση στό σχέδιο κατακτήθηκε από τόν δημιουργό μετά από πολύ παρατήρηση καί πολύχρονη δουλειά. Τό παραμύθι είχε scenario, συνέχεια χωρίς αρχή καί τέλος, μίσος λόγια καί φαντασία...,... Ο μυστιριώδης επιτυχημένος βέλγος καλλιτέχνης βλέπει αδιάφορα μέ εκείνο τό βλέμμα τής Πυθίας τό τριαντάφυλλο μέσα στό κρυστάλλινο βάζο Βοημίας, πάνω στό βαθύ σκούρο πράσινο πανί πού τού θύμιζε πίνακα τού Van Gogh μουρμουρίζοντας τίς φράσεις τού Jean-Paul Sartre. "Je comprenais tout lumineusement et je n`y comprenais absolument rien. Comprendre c`est se changer, aller au-dela de soi-meme. cette lecture ne me changeait pas". Μπροστά του η ανοιχτή πόρτα καί τά παράθυρα πού γεμίζουν τό δωμάτιο βάζοντας παντού κίτρινα σύννεφα. Ο μικρός Βούδας! Η γάτα φονιάς κοιτάζει ακίνητη σάν άγαλμα επίμονα τό πουλί πού τσιμπάει τό ξύλινο τού τραπεζιού. Ο πορτοκαλί, αιμοβόρος, παράφονας, βαρύτονος, σαρκοφάγος αίλουρος, τό λιοντάρι  νάνος, πηδώντας νά τό φτάσει σπάει ρίχνοντας τό ανθοδοχείο καί τό καναρινί καναρίνι τρομαγμένο φεύγει. Πετάει μικραίνοντας, ξεμακρένοντας στό γαλάζιο τού ουρανού. Απομακρύνεται όλο καί περισσότερο πλησιάζοντας ένα αστέρι πού κινείται πρός τά δεξιά. Κατευθύνεται μέ διεύθυνση τήν Βηθλεέμ. Στόν ορίζοντα διακρίνεις τρείς φιγούρες από καμήλες νά ακολουθούν τήν φωτεινή ουρά του μέχρι πού χάνονται. Χάνονται μέσα στό όνειρο καί τόν σουρεαλισμό. Ο περίεργος παράξενος επώνυμος τελειομανής ταλαντούχος (όσο πατάει η γάτα) ζωγράφος σηκώνεται φανερά εκνευρισμένος καί πάει  βιαστικά πρός τό μέρος τής τηλεόρασης πατώντας τά λουλούδια, τά νερά καί τά κομμάτια τού κινέζικου αμφορέα από τήν ζημιά τού αγαπημένου του γάτου τού Παβαρότη, πού τόν αποκαλούσε έτσι, γιατί ξεσήκωνε στό πόδι κάθε βράδυ όλη τήν κουβανέζικη συνοικία από τίς αγριοφωνάρες του. Κάθετε στήν αναπαυτική πολυθρόνα του κάνοντας zapping μέ τό τηλε-control ελπίζοντας νά βρεί κινούμενα σχέδια. Σταματά σ`ένα γαλλικό documentaire τού δεύτερου γερμανικού καναλιού γιά τήν προστασία τής φύσης. Ενα κοπάδι από τριανταοχτώ χοντρές παχύσαρκες μαύρες πολικές αρκούδες εμφανίζονται στό άσπρο φόντο αφήνοντας τίς φαρδιές πατημασιές τους στό χιώνι, σέ σειρά πρώτα οι μεγάλες καί ακολουθούσαν τά παιδιά τους. Περπατώντας αρκετή ώρα καταλήγουν σε μιά στοά. Από τήν άλλη μεριά τής σήραγγας βγαίνουν τά manequins! Ανδρικά μοντέλα ντυμένα μέ καπέλα καί ριγέ nylon κοστούμια τής τελευταίας λέξης τής μόδας, τής εποχής `60 σάν τά ανθρωπάκια τού Γιάννη Γαίτη πού έχουν καταπιεί μπαστούνι. Βηματίζουν γρήγορα στήν πασσαρέλα καί χάνονται αριστερά τής μικρής οθόνης... Τότε θυμήθηκε καθυστεριμένα τό βραδυνό φαγητό του. Σηκώνεται καί βαδίζοντας πρός τήν κουζίνα μέ τήν αγωνία καί τό άνχος ζωγραφισμένο στό πρόσωπό του όπως ένας τρελλλός κτυπώντας σέ καρέκλες καί στούς τοίχους σάν μεθυσμένος. Κλείνει τό ηλεκτρικό μάτι πού τό ξέχασε αναμένο αρκετό χρόνο μέ τά spaghetti στήν χύτρα ταχύτητας πού έβραζαν στούς 140 βαθμούς. Ευτυχώς δέν έγινε δυστύχημα σκέφτηκε καί μετακίνησε λίγο, ξεσκεπάζοντας έτσι τό καπάκι από τήν κατσαρόλα, γιά νά φύγουν οι ατμοί. Κατόπιν ανοίγοντας τήν βρύση αφίνει νά τρέξει άφθονο νερό γιά νά τό κρυώσει. Υστερα άρχισε νά ετοιμάζει τήν σάλτσα. Σιγοψήνει στό τηγάνι αφού έβαλε τρείς κουταλιές βούτυρο, τά δυό ψιλοκομμένα κρεμύδια μέχρι νά ροδίσουν νά ξανθύνουν, όχι νά καούν. Προσθέτει τόν από τά χτές βρασμένο στραγγισμένο στεγνωμένο ήδη κιμά τής σόγιας, γιατί είταν ζωόφιλος καί συγχρόνως χορτοφάγος. Ανακατεύοντας όλα τά παραπάνω μ`ένα κουτάλι ξύλινο τής σούπας ρίχνει τέσσερεις πολτοποιημένες βιολογικές κρητικές ντομάτες μέ λίγη ρίγανη, βασιλικό καί αλάτι, πιπέρι, μιά σκελίδα σκόρδο, τό φύλο τής δάφνης, ένα φλιτζάνι νερό καί τά αφίνει όλα μαζί περίπου 45 λεπτά. Μέ τρεμάμενο χέρι μετά χύνει ρίχνοντας τήν σάλτσα στά μακαρόνια. Σερβίρει μιά τριπλή μερίδα στό τραπέζι, μπορεί καί τετραπλή, μ`ένα ποτήρι Coca Cola Light. Ψάχνει μέ νευρικές κινήσεις τό τριμμένο τυρί parmezzana καί τό ραντίζει στά άσπρα κόκκινα ζυμαρικά. Αρχίζει νά τά τρώει λαίμαργα καταστρέφοντας τήν δίαιτά του, τήν υγιεινή του διατροφή καί τήν ωραία του εμφάνιση. Τό ηθικόν δίδαγμα τής πολυτάραχης, πολύκροτης αυτής ιστορίας, τής εξωτικής περιπέτειας βγαίνει από τήν άποψη τής ατάκας τού Γούντυ Αλεν όταν λέει,"δέν θέλω νά γίνω αθάνατος μέσω τού έργου μου. Θέλω νά γίνω αθάνατος καί νά μήν...,... πεθάνω".

                                                                                                                                              Ν.Κ/5/1995

ΤΟ ΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ

Τής καρδιάς σου ο λόγος
μ`έχει κάνει καρδιολόγο,
γιατί πρίν από τήν Λέρο
σ`έπιασε ο έρως
κι`από οικολόγος
έγινες γυναικολόγος
καί κατέληξες οινολόγος.
Γιά μιά ωραία μαύρη αμερικάνα
πού τήν ελέγαν Αννα,
άλλαξαν τής
ζωής όλα τά πλάνα.
Κι`απο τότε
η αγάπη σου όλη
δώθηκε σέ γάτα
άσπρη καί πρασινομάτα
Ετσι σού φτιαξα τής καρδιάς
τό γράφημα,
τό σκιτσογράφημα,
τό καρδιογράφημα.

                     Ν.Κ/22/10/2013

ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, ΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΔΥΟ. ΔΗΛΑΔΗ 2#2 Η 2=2, Η ΕΙΚΟΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΜΥΘΟΜΑΝΗ, ΜΥΘΟΠΛΑΣΤΗ, ΕΙΚΟΝΟΛΑΤΡΗ, ΕΙΚΟΝΟΠΛΑΣΤΗ ΚΑΙ ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΗ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟ, ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΟΦΑΓΟ.

...,... Ο ουρανός τότε γέμισε μπαμπάκια. Ακούγεται μιά μπάσα φωνή νά απαγγέλλει στίχους από ποιήμα τού Κωνσταντίνου Καβάφη.
"Κάθομαι καί ρεμβάζω. Επιθυμίες κ`αισθήσεις
εκόμισα εις τήν Τέχνην κάτι μισοειδωμένα,
πρόσωπα ή γραμμές, ερώτων ατελών
κάτι αβέβαιες μνήμες. Ας αφεθώ σ`αυτήν.
Ξέρει νά σχηματίσει Μορφήν τής Καλλονής,
σχεδόν ανεπαισθήτως τόν βίον συμπληρούσα
συνδυάζουσα εντυπώσεις, συνδυάζουσα τές μέρες."
Στή γή υπάρχει ένα σπίτι, πού από τήν καμινάδα βγαίνει ένα σχισμένο χαρτί εφημερίδας, από τήν πόρτα του φεύγει ένας δρόμος στρωμένος μέ κίτρινες καί ρόζ πλάκες πού καταλήγει στήν προέκτασή του νά τέμνεται κόβοντας κάθετα τήν νότια οριζόντια λεωφόρο από άσπρα καί πράσινα τετράπλευρα. Δεξιά μόλις φένεται από τήν ταχύτητά του τό πίσω μέρος ενός μπέζ 2CV. Αριστερά ένα δέντρο καί μιά λίμνη πού στήν όχθη της σκύβει ένα μαύρο πουλί. Τά μαξιλαράκια σύννεφα επαναλαμβάνονται καθρεφτιζόμενα στό νερό. Μιά μοιραία γυναίκα, η Γαλάτεια πλησιάζει έναν άνδρα τόν μεσήλυκα Πολύφημο καί κάθεται δίπλα του... Ιστορίες πού βγήκαν γιατί είθελαν νά μιλησουν οι εικόνες...,... Τά χρώματα είναι μουντά καί παστέλ. Κυριαρχεί ξεχωρίζοντας τό κόκκινο. Τά στοιχεία απέχουν συμμετρικά από τό κέντρο τού πίνακα...,... Τό σκηνικό τού εσωτερικού τού εργαστηρίου είταν τό εξής. Στήν οροφή νά αιωρείται μιά ηλεκτρική λάμπα, στό κέντρο ένα τραπεζάκι. Πίσω από τόν εικονοκλάστη καλλιτέχνη η πόρτα μένει πάντα ανοιχτή. Στούς τοίχους κινηματογραφικές φωτογραφίες. Τό πάτωμα διηρημένο από ρόζ καί θαλασσί τετράγωνα παραλληλόγραμμα. Στό ένα παράθυρο ο ήλιος μαζί μέ τό φεγγάρι. Στό άλλο ο Kitekat ή Θανάσης ή Μπετόβεν ή Βούδας ο βαρύτονος κινέζος γαλανομάτης γάτος νά κοιμάται. Ο Picasso παρατηρεί μέ βλέμμα λυπημένο στενοχωρημένο, θλιμμένος καί ανήσυχος τό έργο του. Θά τό αφήσει νά ωριμάσει στό μυαλό του. Θά τό ξεχάσει συνεχίζοντας κάποιο άλλο καί θά επιστρέψει δριμύτερος, όταν θά έρθει η ώρα, η έμπνευση βρίσκοντας ήδη τήν λύση. Σκέφτεται λιγάκι φυσόντας τόν καπνό τού τσιγάρου του, σχεδιάζοντας μέσα στόν αέρα καλλιγραφικά οκτάρια, ψιθυρίζοντας σιγανά στό αυτί τού  Kahnweiler. "Cezanne, d`une bouteille fait un cylindre, moi je pars d`un cylindre pour creer un individu d`un type special, d`un cylindre je fais une bouteille, une certaine bouteille. Cezanne va vers l`architecture, moi j`en pars, c`est pourquoi je compose avec des abstractions, couleurs et j`arrange quand ces couleurs sont devenues des objets." Κάπου σ`άλλο σημείο τού πλανήτη συμβαίνει η παράλληλη πραγματικότητα. Τό πλοίο φεύγει από τήν προβλήτα μέ θόρυβο καί σφυρίγματα. Πάνω του είναι ζωγραφισμένοι αριθμοί, πρωτότυπα σχήματα, σήματα καί περίεργα σύμβολα από πρωτοποριακούς αλβανούς οικονομικούς μετανάστες καί κονστρουκτιβιστές, αριβίστες φοιτητές. Ολα αυτά ο θαρραλέος νέγρος, ειδωλολάτρης Μανωλιός ή Δαβίδ ή Μιχαλιός τά παρακολουθεί από ψιλά καί σέ απόσταση, μέσα από τήν γιάλα τού φάρου. Αφού αποχαιρέτησε τούς φίλους καί συναδέλφους φαροφύλακες, αδελφούς νυχτοφύλακες, θά συνεχίζεται η ζωή του χωρίς επαναλήψεις, πλήξη, ρουτίνα, ανία καί ζήλιες μέ εκπλήξεις καί αλλαγές σέ περιβάλλον γραφικό, ζωγραφικό, εξωτικό, ονειρικό, γαλάζιο, σέ λιμάνι τής Καραιβικής. Θά ζούσε μιά ιστορία όπως στό "El amor en los tiempos del colera" de Gabriel Garcia Marquez, θά είταν ο Φλορεντίνο Αρίσα καί θά `βρισκε μιά Φερμίνα Δάσα . Οταν οι άλλοι θά βρίσκονται στίς μακρινές επαρχίες διασχίζοντας τόν ωκεανό γιά νά μεταφέρουν τίς απόψεις τους, τά νέα, τίς δικές τους ιδέες, τήν αισθητική τους, τό ήθος τους, μαζί μέ τούς τουρίστες, τούς δανούς πρόσφυγες, τά αποικιακά προιόντα, τίς απορίες, τίς υποψίες, τίς ελπίδες, τίς αγωνίες μέ τά ψέματα καί τίς αλήθειες τους. Τό κεφάλι έγειρε στόν ώμο του, επειδή κουράστηκε νά κοιτάζει τό καράβι πού όσο ξεμάκρυνε, μίκρυνε δημιουργώντας μιά κουκκίδα στόν ορίζοντα, βημάτισε στήν θέση πού έβλεπε πρός τό γήπεδο. Σήμερα έπαιζαν ποδόσφαιρο οι εθνικές ομάδες τής Νιγηρίας καί τής Βενεζουέλας. Είταν τό δεύτερο ημίχρονο καί οι πράσινοι νικούσαν τούς κίτρινους δύο μηδέν. Προσέχει θαυμάζοντας σάν υπερόπτης θεός, τά μυρμηγκάκια ανθρωπάκια μέ τήν μανία πού κυνηγούσαν σάν δαιμονισμένα, σάν τρελλά μέ γρηγοράδα τήν στρογγυλή θαιά καί τούς φιλάθλους πού φώναζαν καί χώρευαν σέ αφροκουβανέζικους ρυθμούς. Μέχρι τήν στιγμή εκείνη πού μιά βολίδα έσπασε τό τζάμι τού παρατηρητηρίου του καί ρίχνει κάτω τό αγαπημένο ρόζ ρώσικο βάζο φτιαγμένο από τά χέρια τού μεγάλου καταλανού πλάστη. Souvenir τών γεννεθλίων του, δώρο τής μαμάς μέ τίς πλαστικές μαργαρίτες καί τό ωραίο φύλλο από σπάνιο μέταλλο. Αποφασίζει λοιπόν νά τούς τημωρήσει, κρατώντας τήν μπάλλα, εξ`αιτίας τής ζημιάς καί μιάς παλιάς ψυχικής του οδίνης καί παιδικής τραυματικής του εμπειρίας, τού γνωστού συνδρόμου τής μικρής Ελένης πού δέν τήν έπαιζαν οι φιλενάδες της. Αρχίζει τό σκούπισμα, τό σφουγγάρισμα, τό ξεσκόνισμα γιά νά καθαρίσει τό δωμάτιο μέχρι νά εξαφανιστούν τά ίχνη από τά γυαλιά, τά πήλινα, κεραμικά κομμάτια καί τά ψεύτικα λουλούδια. Ωσπου κάποιος μπαίνει μέσα χωρίς νά χτυπήσει τό κουδούνι. Η φανέλλα μέ τό εννέα τής παρέας, ένας ευγενικός κύριος ο Ηρακλής ή Γολιάθ ή Γιώργος, ύψος δύο μέτρα καί κάτι. Αφού έγιναν οι τυπικές συστάσεις ανακάλυψαν, ότι είταν συμμαθητές στό δημοτικό. Αυτός τότε αποφασίζει νά τού ζητήσει τή χάρη. Εκοίνος μετανοιωμένος αλλάζοντας γνώμη θέλει νά απαλλαγεί από αυτό τό ένοχο αντικείμενο. Ανταλλάσσοντας τήν μπάλα μέ τήν πολύτιμη φιλία τού Ηρακλή. Γι`αυτό κανόνισαν μιά συνάντηση γιά rendez-vous νά θυμηθούν τά παλιά μ`ένα καραφάκι ουζο, γιά να διατηρήσουν ανανεώνοντας τήν γνωριμία τους. Κι`έτσι φιλικά καί πολιτισμένα αποχωρίστικαν. Ο ήρωάς μας έκλεισε, ασφαλίζοντας καλά τήν εξώπορτα, χαλαρώνοντας τήν γραβάτα του, ξάπλωσε στήν chaise longue, είπιε ένα ποτήρι κρύο νερό καί έβαλε στό video κάτι γιά νά ηρεμήσει ξεκουράζοντάς τον. Τήν εθνική αντίσταση σέ κινούμενα σχέδια. Δυστυχώς όμως θά σταματήσω απότομα εδώ χωρίς πολλές δικαιολογίες γιατί αυτό τό love story μπορεί νά έχει τόν ατέλειωτο, σάν τίς κοσμοπολίτικες, κοινωνικές, περιπετειώδεις, δραματικές, βίαιες, κατασκοπευτικές, βραζιλιάνικες σειρές, ακατάληλες διά ενηλίκους τής βελγικής τηλεόρασης. Είταν απλά μιά απόπειρα γιά ένα ποιητικό πεζογράφημα ή ένα ρομαντικό έγχρωμο διήγημα σέ ασπρόμαυρο περιβάλλον, γραμμένο μέσα στήν ζεστή φθινοπωρινή ατμόσφαιρα τής Καλλιθέας τού 1994. Μιμούμενος, επιρρεασμένος από τήν dada μορφή τεχνικής...,..."Λόγω ελλείψεως σοβαρής απασχόλησης από τό 1884 γράφω, όπως άλλοι καπνίζουν ένα πούρο, γιά νά περάσει η ώρα." Stendhal

                                                                                                                                            N.K/10/1994

Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ. ΤΑ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΧΙΤΣΚΟΚ. Η ΨΥΧΩΣΗ ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗΣ ΜΙΑΣ ΙΔΕΑΣ. ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΑ SCENARIO ΠΟΥ ΖΗΤΑ ΣΚΙΤΣΟΓΡΑΦΟ

...,...γιά νά μήν ξεχάσει ορισμένα σχήματα πού τού `ρθαν απροσδόκητα στό μυαλό τή στιγμή αυτή σάν έμπνευση τυχαία, επινόησε νά τά σκιτσάρει γρήγορα σ`ένα bloc σημιώσεων. Ετσι θά τά παρουσίαζε κάποτε φωτοτυπημένα σάν ολοκληρωμένα, αυτόνομα έργα. Ενοιωθε περισσότερο γελοιογράφος παρά ζωγράφος γιατί είθελε νά κάνει τόν θεατή έναν χαμογελαστό παρατηρητή. Σηκώθηκε από τήν καρέκλα καί βάδισε πρός τό παράθυρο. Εσυρε στήν μιά άκρη τήν νάυλον κουρτίνα "made china" μέ τούς σχεδιασμένους παπαγάλους σ' εξωτικό τοπίο. Κοίταξε τήν λεωφόρο εμπρός καί τίς διπλανές ταράτσες μέ τά απλωμένα εσώρουχα, τίς κάλτσες, τίς κεραίες τής τηλεόρασης καί τήν πορτοκαλί πανσέληνο. Πέρασε ένα τέταρτο τής ώρας από τόν χρόνο πού ώρισαν νά συναντηθούν γιά νά συζητήσουν μέ τόν Βούδα τών Τεχνών. Μασσόντας τά νύχια του άκουγε τήν καρδιά του νά χτυπά δυνατά από τήν αγωνία. Ανησυχούσε από τόν φόβο γιά τήν αποτυχία καί τήν απόρριψη. Απάγγειλε τότε μεγαλόφωνα, υψηλόφωνα, γιά νά τού τονωθεί τό ηθικό γραμμές γραμμένες από τόν Κωνσταντίνο Καβάφη.
"...κι`αυτό ακόμη τό σκαλί τό πρώτο
πολύ από τόν κοινό τόν κόσμο απέχει.
Εις τό σκαλί γιά νά πατήσεις τούτο
πρέπει μέ τό δικαίωμά σου νάσαι
πολίτης εις τών ιδεών τήν πόλι.
Καί δύσκολο στήν πόλι εκείνην είναι
καί σπάνιο νά σέ πολιτογραφήσουν.
Στήν αγορά της βρίσκεις Νομθέτας
πού δέν γελά κανένας τυχοδιώκτης.
Εδώ πού έφθασες, λίγο δέν είναι
τόσο πού έκαμες, μεγάλη δόξα."
Εριξε μιά ματιά στό ρολόι τού τοίχου πού έδειχνε ο μεγάλος  δείχτης στό τέσσερα καί ομικρός στό τρία., δηλαδή μία καί τέταρτο μετά τά μεσάνυχτα. Δέν μπορούσε άλλο νά περιμένει. Προχώρησε μέ κατεύθυνση τό πουθενά, πατώντας από λάθος τήν μακριά φιδίσια ουρά τού πολυαγαπημένου, πολυχαιδεμένου, μάλλινου, γουνοφόρου, γκρίζου, πέρση γάτου τού Ανανία, πού  έβγαλε ένα παραπονεμένο, παρατεταμένο, μακρόσυρτο ουρλιαχτό. ΜΙΑΟΟΟ. ΜΙΑΑΑΡΡΡ. ΠΟΝΑΑΑΩ! Ξυπνόντας, ξεσηκώνοντας, τά βόρεια καί τά νότεια προάστεια, τά δυτικά καί τά ανατολικά. Φόρεσε τό μπλέ σακκάκι, τό μπέζ φουλάρι, τό κίτρινο παλτό, (έμοιαζε μέ ποτραίτο τού Modigliani), έφυγε μέσα στό θαλασσί, στήν ώχρα καί τό κόκκινο. Ολη η χώρα είταν χρωματισμένη εξ`αιτίας τής πρόωρης προεκλογικής εκστρατείας τών δημοτικών, κοινοβουλευτικών, προεδρικών, ευρωεκλογών. Εβαλε εμπρός τό αμάξι, κατέβηκε ή ανέβηκε τόν χωματόδρομο, νά πώ μέ σιγουριά δέν ξέρω, πού έβγαζε στήν τεχνιτή από τά μπάζα χερσόνησο πού προεκτεινόταν αρκετά μέσα στόν ωκεανό. Ετσι βρέθηκε χωρίς νά τό καταλάβει μέσα σ`ένα κοπάδι αυτοκινήτων τετρακύκλων, τρικύκλων καί δικύκλων μέ κατεύθυνση τό κέντρο τής πρωτεύουσας. Τό πιό τουριστικό, σουρεαλιστικό  καί εμπορικό σημείο τής πόλης. Περνώντας μέσα από μιά υπόγεια φωτισμένη στοά φτάνει στήν πλατεία τών Στυμφαλιδών ορνίθων. Εκεί πού βρίσκεται ένα χρυσό αυγό, γλυπτό καμωμένο από τόν Constantin Brancusi. Εκοψε ταχύτητα πέρνει μιά στροφή αριστερά γύρω από τό άγαλμα γιά νά μήν κτυπίσει τήν ρόζ Renault 4L πλάι του. Ξεφεύγει τήν μεγάλη κίνηση από μιά πάροδο πού βγάζει στήν σκοτεινή, υγρή, αραβική συνοικία. Χαράζει! Ο ουρανός γίνεται ανοιχτοπράσινος. Η γή βάφεται μέ μπογές παστέλ. Τό φεγγάρι δύπλα στόν ήλιο. Τά σπίτια γίνονται ώχρα γίηνη, οι δρόμοι γαλάζιοι. Αφησε τό 2CVμπροστά από τό Super Marche Casino καί κατέβηκε νά περπατήσει. Βαδίζει χωρίς προορισμό. Ασκοπα. Σιγοτραγουδώντας στόν σκοπό τού Georges Brassens.
"Mourir pour des idees, l`idee est excellente.
Mourir pour des idees, c`est bien beau
Mais les quelles?"
...μέχρι πού ξεχωρίζει από μακριά μιά φιγούρα κόττας πού μεγαλώνει πλησιάζοντας. Η συνάντηση μέ τό απρόοπτο. Μιά κόττα γίγας νά έρχεται κατά πάνω του, τζιμπώντας εδώ καί `κεί στό έδαφος. Τρομαγμένος, ταραγμένος, τρέχει επιστρέφοντας στό κόκκινο citroen 2CV αλλά είταν πλέον αργά. Κατάλαβε, ότι χάθηκε σ`ένα λαβύρινθο από μαιάνδρους, ευθείες, καμπύλες καί zig-zag. Ξαφνικά από μιά γωνιά μπροστά του παρουσιάζεται μιά ακέφαλη τεράστια στρουθοκάμηλος. Τρελλλάθηκε. "Θεούλη μου ο πλανήτης μας έγινε ένα τεράστιο κοτέτσι, όπου ζούν μόνο τά κλωσσόπουλα, οι πελαργοί, οι άγριες γαλοπούλες, οι χήνες, τά κοκόρια, οι πάπιες οι Ντάφυ Ντάκ καί οι Ντόναλντ Ντάκ," σκέφηκε. Γιά νά σωθεί από τίς επιθετικές διαθέσεις τών θανατηφόρων καί φονικών πουλιών, κρύφτηκε σ`ένα σωρό από μαγικά πούπουλα. Μέσα στό σκοτάδι άκουγε μόνο τά κακαρίσματα αισθανόμενος κάποτε τήν ελαφρότητά του. Τήν αβάσταχτη ελαφρότητα τού είναι. Δηλαδή νά χάνει τήν βαρύτητά του καί νά ανεβαίνει ψιλά, αρκετά πολύ πάνω από τίς στέγες. Αφ`υψιλού. Εκεί πού όλα φαίνονταν σάν γεωγραφικός χάρτης. Μιά ματιά κάτοψης. Βγάζει τό κεφάλι του από τό βουνό τών πουπούλων καί γίνεται ο άνθρωπος νυχτερίδα. Από μακριά βλέπει τόν γνωστό τεχνοκριτικό κρητικό μέ πρόσωπο σάν καρικατούρα τού Daumier καί σώμα σάν γαλλικό ερωτιματικό, τιμωρημένος από τόν Θεό γιά τά καλά πού`χει κάνει νά πετά πρός τό μέρος του, πασαλοιμένος μέ πίσσα πού πάνω της είταν κολλημένα πούπουλα καί φτερά παγωνιού. Τόν πληροφορεί, ότι η ψυχή τους αποχωρίστηκε από τό σώμα καί ταξιδεύει τώρα έτσι αδέσποτο καί άστεγο. Εγιναν πνεύματα καταδικασμένα νά περιπλανώνται. Αόρατοι! Δαιμονισμένοι! Κολασμένοι! Φαντάσματα τού εαυτού τους. Θά τρύπωναν στά  ξένα σπίτια στά μαγαζιά καί στά ξενοδοχεία. Δέν θά τούς έβλεπε κανείς. Δέν θά τούς γνώριζε ούτε η μάνα τους. Θά αναγνωριζόντουσαν όμως μεταξύ τους καί θά παρακολουθούσαν τήν ζωή τών υπολοίπων, τήν ιδιωτική καί τήν δημόσια. Θά γνώριζαν τίς διαστροφές τών άλλων. Θά είχαν όλο τόν κόσμο στό χέρι τους. Ανάμεσα τους θά υπήρχε η κατανόηση, η αλληλεγγύη η ανοχή όπως σέ μασονική στοά. Αυτά είπαν καί άλλα πολλά. Πήγαν μέχρι τούς πλανήτες, πέρα από τήν γήινη ατμόσφαιρα όπου συνάντησαν τά άλλα ξωτικά όπως τόν Δαίδαλο, τόν μικρό πρίγγιπα τού Antoine de Saint Exupery, τό περιστέρι τού Magritte, τόν Σούπερμαν, τόν φτεροπόδαρο Ερμή τόν αγγελιοφόρο τών Θεών, τόν αρχάγγελο Μιχαήλ καί τόν Μιχαήλ Αγγελο. Εκαναν όλοι μαζί μιά βουτιά, κατακόρυφη πτώση μέχρι τά σύννεφα μέ τά χέρια ενωμένα τεντωμένα εμπρός καί τά πόδια ενωμένα τεντωμένα πίσω όπως στά παιδικά αμερικάνικα κόμικς τής τηλεόρασης, μετά είρθαν στήν φωτεινή πλευρά τής σελήνης καί ο ίσκιος τους βρέθηκε νά καλύπτει τούς άλλους πλανήτες τού ηλιακού μας γαλαξία! Μιά πολύ ωραία εικόνα. Χόρευαν χαρούμενοι, κολυμπούσαν στό κενό, έκαναν φιγούρες, όπως τά αεροπλάνα σέ γιορτινή εθνική μέρα ασκήσεων επίδειξης. Ολα αυτά τά φανταζόσουν ίσως καί νά τά επιθυμούσες, καθώς έβλεπες τίς κίτρινες ανταύγειες από τό ποτήρι μέ τήν Coca Cola. Ενώ καθόσουν στήν συνηθισμένη θέση τού bar des Beaux Arts στό παλιό λιμάνι τής Μασσαλίας στήν παρέα τού Marinetti μέ τήν Μέρυλ Στρίπ καί τούς αδερφούς Marx. Τό ζεστό εκείνο κυριακάτικο απόγευμα τού Οκτωμβρίου τού 1993. Γιά νά αποφύγεις τώρα κάθε εξήγηση από παρεξήγηση πού ίσως συμβεί στό μέλλον δηλώνεις ,ότι τά περιστατικά πού συνέβησαν κατά τήν διάρκεια αυτής τής ιστορίας, τής πλοκής τού επισοδείου τού μύθου καμιά σχέση δέν έχουν μέ πραγματικές καταστάσεις, γεγονότων πού συνέβησαν κατά τό παρελθόν καί ίσως καί στό μέλλον καί εάν ναί, είναι απόλυτα συμπτωματική καί ουδεμία ευθύνη φέρει ο δημιουργός αυτού τού ερωτικού επιστημονικού, θρίλερ.

                                                                                                                            Ν.Κ/10/1993  

MA VIE C`EST MES SOUVENIRS

ΟΙ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟΙ Η ΠΩΣ ΤΡΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΑΣ ΚΑΝΟΥΝ ΜΙΑ.

...,...Ειταν Τριτη καί δεκατρείς Ιουλίου τού ενενήντα τρία. Λέγεται Dora Maar καί είναι η γνωστή διάσημη φωτογράφος! Φορά τό ριγέ λινό pret`a porter, deux pieces καί τό λουλακί μεταξωτό καπελάκι σάν φωτοστέφανο, μέ τό φτερό τού παγωνιού στό πλάι. Βρίσκεται μαζί μέ τούς άλλους ανθρωπάκους καμωμένους από τά χέρια τών Klee, Miro, Dubuffet καί τής Play Mobil, κατευθύνονται σάν κουρδισμένοι μέ διεύθυνση στά ανατολικά. Δεξιά καί αριστερά της βρίσκονται οι πολυκατοικίες, κάπου ο καπνός μιάς καμινάδας πού ανεβαίνοντας κάνει καρδιές καί δέντρα πού μιάζουν μέ παγωτό χωνάκι. Τά σύννεφα κεφάλια από μαργαρίτες μικρά καί μεγάλα ανάμεσά τους ο βασιλιάς ήλιος καί ένα αεροπλάνο πού γράφει στόν ουρανό "Σώστε τήν θάλασσα." Στό βάθος ο Περσικός ή ο Σαρωνικός κόλπος δέν μπορεί σωστά νά διακρίνει. Η εικόνα αφηγηματική σάν νά βγήκε από περιοδικό κόμικς. Περιορίζονται όλοι καί όλα από τό ένα μέτρο ύψος επί εβδομήντα εκατοστά πλάτος τής λευκής ξύλινης κορνίζας. Πιέζονται όλοι καί όλα από τήν επίπεδη επιφάνεια τού καμβά. Στόν τελευταίο αυτόν πίνακα κυριαρχεί τό κόκκινο στό ρόζ, τό πράσσινο στό θαλασσί, τό μαύρο στήν ώχρα, τά ακρυλικά στούς μαρκαδόρους. Τά υλικά ώς συνήθως πλαστικά, μή ανακυκλώσιμα. Η τεχνική αυθόρμητη, εσωτερική, ψυχική, αληθινή, παιδική όχι παιδαριώδης. Οσο περισσότερο δουλεύεις έναν πίνακα στήν φαντασία καί στήν πράξη, τόσο έρχεται τό επιθυμητό αποτέλεσμα. Τέχνη=γνώση=επιστήμη, γιατί κατά τόν Μπρέχτ "Η Τέχνη απευθύνεται στούς γνώστες". Γράφεις όπως μιλάς. Στήν ζωγραφική θά βρείς τούς συνδιασμούς χρωμάτων καί σχημάτων πού σέ αντιπροσωπεύουν στίς δύο διαστάσεις. Στήν λογοτεχνία τίς λέξεις καί στίς δύο φτιάχνεις παραστάσεις, αποκτάς εμπειρίες-απόψεις-αισθητική-styl-ιδεολογία-τρόπο ζωής...,... Ο καλλιτέχνης, αργά-αργά σέ ρυθμό ralenti πού θύμιζε film τού Αγγελόπουλου ή τίς κινήσεις σέ επανάληψη από ποδοσφαιρικό αγώνα τής Κυριακής. Τό αμφισβητούμενο πέναλτι! Υπνοτισμένος από τήν μεσημεριάτικη siesta, μάζεψε τίς μπογές καί τά πινέλα, τακτοποίησε τά εργαλεία του. Είπιε τό χάπι του γιά τόν πονοκέφαλο. Προσπάθησε νά βάλει σέ μιά τάξη τίς σκέψεις του πού τόν βασάνιζαν, βάρεναν τό κεφάλι του από τό πρωί. Είχε μαλώσει μέ τήν πεθερά του. Εριξε μιά ματιά γεμάτη θαυμασμό καί ικανοποίηση στήν πρόσφατη επιτυχημένη δημιουργία του. Πήρε από τό συρτάρι τού γραφείου του τόν "Μικρό πρίγγηπα" τού Antoine de Saint Exupery καί άρχισε νά διαβάζει...,... "Οι μεγάλοι μέ συμβούλεψαν νά αφήσω κατά μέρος τίς ζωγραφιές μέ τά φίδια καί αντί νά σχεδιάζω τά μέσα καί τά έξω τού βόα νά ενδιαφερθώ καλύτερα γιά γεωγραφία, αριθμητική καί γραμματική. Ετσι έγινε καί παράτησα μιά λαμπρή σταδιοδρομία ζωγράφου, μόλις σέ ηλικία έξι χρονών...,...,...,...,...,...,...,..."

Ο Amado Mio ο εικονογράφος άφησε τό βιβλίο νά τού πέσει από τά χέρια στό πάτωμα ενώ ακουγόταν από τό ραδιόφωνο ένα τραγούδι τής αγαπημένης Edith Piaf σάν απάντηση non rien de rien je ne regrete rien... Εκανε τρομερή ζέστη 38 βαθμούς στή σκιά. Αποφάσισε λοιπόν νά βγεί νά πάρει τό δροσερό αεράκι έξω στό γιορτινό τρίχρωμο περιβάλλον τού μπλέ, τού άσπρου καί τού κόκκινου, γιατί αύριο είταν η επέτιος τής γαλλικής επανάστασης.. Στό δρόμο συναντά τούς άλλους Klee, Miro, Dubuffet, Play Mobil καί ενώνεται στό πλήθος. Στό πανί τώρα πέφτουν σιγά-σιγά τά πρώτα ονόματα τών συντελεστών καί τών πρωταγωνιστών ηθοποιών αυτού τού αριστουργηματικού, αστυνομικού, dadaιστικού, αισθηματικού, κινηματογραφικού, δράματος. Τά φώτα ανάβουν συγχρόνως μέ τό fin επί τής οθόνης. Ο Mi Corazon

, είταν από τούς τελευταίους θεατές τής βραδυνής παράστασης. Εγκατέλειψε τό θερινό cinema ζώντας τό cenario καί τήν ατμόσφαιρα τού έργου, ερωτευμένος μέ τήν Mairilyn τήν Gilda τήν Julie Christie...,... Κατέβαινε ένα, ένα τά σκαλιά στήν αρχή χαζεύοντας, ύστερα κοιτάζοντας, παρατηρώντας ειρωνικά μιάν αφίσσα μέ τά "gitanes" πού έγραφε, "Τό κάπνισμα βλάπτει σοβαρά τήν υγεία" κρατώντας ανάμεσα στά δάχτυλά του τό αναμένο, μισοβισμένο "gauloise blonde" του... Καθώς πλησίαζε τώρα στήν κεντρική πολυθόρυβη πλατεία τών Αγγέλων από τήν οδό τών Ονείρων πέταξε τό τσιγάρο βυθισμένος ακόμα στόν δικό του γαλάζιο κόσμο, βρήκε τήν κίτρινη Renault 4L μέ τά fumes τζάμια καί τόν Puerto Rico νεαρό, ολλανδό, νέγρο σωφέρ του, πού τόν περίμεναν έξω από τόν ιερό ναό τών Αγίων Πάντων. Κάθησε στό πίσω κάθισμα μέ τίς έντεκα γκρί περσίδες γάτες του. Εκλεισε μαλακά τήν πόρτα δίπλα του καί έφυγαν μέ ταχύτητα πρός τήν λεωφόρο μέ τούς γιγάντιους κάκτους πού οδηγεί στό Πανγκράτι μέχρι που χάθηκαν στό χάος τής κυκλοφορίας τών αυτοκινήτων καί στήν ανωνυμία. Μέχρι πού τούς έφαγε τό μαύρο σκοτάδι...,... Συνέχια επί τής οθόνης.

ΕΚ ΤΟΥ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ

Μετά από πολύ καιρό στό έργο σου υπάρχει η παρουσία τής γυναικείας φιγούρας. Ο άνθρωπος! Η δουλειά σου όμως παραμένει ζωοκεντρική καί φυσιολατρική. Δίνεις περισσότερη προσοχή στό τοπίο όπως η Ανατολική Τέχνη. Πώς θά είταν η ζωή χωρίς "τό πράσσινο". Δέν επισκέπτεσαι ζωολογικούς κήπους, γιατί εκεί βρίσκονται ζώα φυλακισμένα, γι`αυτό προτημάς νά τά βλέπεις σέ "documentaires" τής τηλεόρασης. Προσπάθησες καί πέτυχες νά διακοσμήσεις κείμενα. Αμα κοιτάς τά έργα σου από άποψη "αναγεννησιακή" σίγουρα θά τά βρείς λάθος. Φόβάσαι τήν  επανάληψη, γι`αυτό δέν έχεις αντικείμενο αλλά τήν ίδια αναπτυσσόμενη τεχνική. Η ζωγραφική, σου έφτιαξε τόν χαρακτήρα. Σέ έφτιαξε, στή ζωή καί στίς απόψεις σου. Δάσκαλός σου ο Picasso. Είσαι ένας σύγχρονος ειδολολάτρης γιατί πιστεύεις στήν Τέχνη, μέ ταύ κεφαλαίο. Τό χρώμα καί τό ταλέντο δέν διδάσκονται. Στήν πρακτική καί στή θεωρία συνδιάζεις στοιχεία κλασσικά καί μντέρνα. Κάθε καλλιτεχνικό έργο περιέχει μέσα του τήν ποίηση. Ψάχνεις τήν αλήθεια καί όχι τήν Αλήθεια. Ολα είναι υποκειμενικά. Εν τω μεταξύ από τήν σκέψη σου, περνούν αδικαιολόγητα, σκηνές από τό film
"πέρα από τήν Αφρική" λουλούδια σιδερένια σέ styl Arp, η Jeanne Moreau, λίμνη, πουλιά, σύννεφα τού Magritte. Οι στιγμές  πού αγάπησες! Αυτοματισμός, σημαίνει νά σχεδιάζεις σάν παιδί. Νά προσθέτεις χωρίς νά αφαιρείς...,... πού καταλήγεις μετά από ωριμότητα, εμπηρείες καί επιλογές. Η ακαδημαική πρωτοπορεία! "La barbarie est pour moi un rajeunissement" Paul Gauguin. "Il suffit de passer le pont. C`est tout de suite l`aventure"! Georges Brassens. Γιατί λαοί μέ αρχαίους πολιτισμούς έμειναν προσειλομένοι στό παρελθόν καί δέν αναπτύχθηκαν πολιτιστικά, μήπως φταίει η οικονομική υπανάπτυξη, καθυστέρηση. Διανοούμενος είναι αυτός πού εργάζεται μέ τό μυαλό καί στή ζωή του είναι η πρωτοπορεία μέσα στήν κοινωνία. Ο καλλιτέχνης είναι πνευματικό άτομο, γιατί αφιερώνεται, ασχολείται, δίνεται, καταναλώνεται σέ δημιουργική εργασία. "Νά δημιουργείς είναι θείο. Νά αντιγράφεις ανθρώπινο." Man Ray. "Μέ τόν όρο "καλλιτέχνης" εννοείται κάθε πρόσωπο πού δημιουργεί ή συμμετέχει μέ τήνερμηνεία του στή δημιουργία...έργων Τέχνης, πού θεωρεί τήν καλλιτεχνική δημιουργία σάν βασικό στοιχείο τής ζωής του, πού συμβάλλει μέ τόν τρόπο αυτό στήν ανάπτυξη τής Τέχνης καί τού πολιτισμού, πού αναγνωρίζεται ή επιζητεί νά αναγνωριστεί σάν καλλιτέχνης, είτε συνδέεται είτε όχι μέ σχέση εργασίας"...,... καί μέ αυτό τό απόσπασμα από απόφαση τής Unesco τελειώνεις μιά σελίδα γεμάτη από τίς γνώμες σου.

                                                                                                                                             Ν.Κ/4/1993  

decoration

ΨΥΧΑΣΘΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Οταν βρισκόσουν στρατιώτης στήν Λέρο πίστεψες στό όνειρο, γιατί ένα πρωινό η ομίχλη κάλυψε τή γή καί νόμιζες πώς πετούσες στόν ουρανό.Ολα στόν αέρα σκορπισμένα. Εικονοκλάστης ή εικονολάτρης. Δημιουργείς ή καταστρέφεις τήν εικόνα φτιάχνοντας μιάν άλλη. "Τό πιό σπουδαίο δέν τό βλέπουν τά μάτια" Antoine de Saint Exupery. "C`est tres bien de copier ce que l`on voit, mais c`est beaucoup mieux de dessiner ce que l`on ne voit plus que dans sa memoire. C`est une trasformation pendant laquelle l`imagination collabore avec la memoire. Vous ne reproduisez que ce qui vous a frappe, c`est`a dire le necessaire.La vos souvenirs et votre fantaisie sont liberes de la tyranie qu`exerce la nature." Degas. "Ne copiez pas trop d`apres nature, l`art est une abstraction. Tirez-la de la nature en revant devant elle et pensez plus`a la creation qu`au resultat". Gauguin Κλείσε τά μάτια καί θά δείς. Πρωτού δώσεις τά κείμενα νά διαβαστούν αυτολογοκρίνεσαι, γιατί κάνεις μιά επιλογή όπου περισσότερο αφαιρείς παρά προσθέτεις. Τό βιογραφικό σου συνεχίζεται στούς πίνακες καί σ`αυτές τίς μελέτες. Δέν συγκρατείς στή μνήμη σου πολλά ονόματα καί ημερομηνίες αλλά τούς σπουδαιότερους εικαστικούς καί κινήματα γιά νά είσαι γνώστης τής σύγχρονης Τέχνης. Δέν ζωγραφίζεις γιά νά κάνεις έκθεση, αλλά γιά τήν ζωγραφική, γι`αυτό αποφεύγεις τόν πρωταθλητισμό γιά τόν αθλητισμό στήν Τέχνη. Από τό μπράβο πού`χες στά παιδικά σου σχέδια άρχισε η εξελιξή σου σάν καλλιτέχνης. Επισκέπτεσαι ναούς εκκλησίες άλλων θρησκιών καί δογμάτων γιά νά έλθεις σέ επαφή μέ τήν ξένη κουλτούρα. Βρίσκεσαι μεταξύ δύο πολιτισμών, πατάς σε δυό βάρκες, χωρίς νά ανήκεις πουθενά. Η αγωνία γιά τήν επιτυχία, τό πρόγραμμα, η σκέψη στή δουλειά νά φτιάχνεις σχεδόν πάντα δύο έργα μαζί, ώστε όταν κουράζεσαι στό ένα νά συνεχίζεις στό άλλο, έχοντας στό μυαλό σου κάποιο τρίτο. Συνήθως λίγο πρίν τό αποτέλεσμα από τήν χαρά τής δημιουργίας ξεχνάς τόν χρόνο καί τήν τροφή. "Mais je ne veux pas travailler, j`ai horreur du travail et toi aussi, je crois, tu n`aimes pas le travail, parce que tout ce que tu fais est une diversion, un amusement, comme on mange un bon repas, ou comme on boit un bon verre du vin, et ca ce n`est pas du travail." κουβέντες τού Man Ray από κατάλγο τής Denise Rene. Τό κάθε έργο σου περιέχει τήν έκπληξη ώς πρός τό προηγούμενο καί εκεί πού θά μπεί "ανεβάζει" τό περιβάλλον καί ξεκουράζει τά μάτια. Οι συγκεκριμένοι καί οι αφηρημένοι πίνακες πού`χεις κάνει έχουν τήν ίδια γραφή, είναι γεωμετρικοί καί παραστατικοί όπως τά σήματα. Dada-Surealisme-Pop Art, είναι γιά σένα ένα κίνημα πού βρίσκεται σέ διαρκή εξέλιξη. Μέ αυτή τή λογική ενώνεται η δουλειά σου από τά collages τής Mairilyn μέχρι σήμερα 1/12/`92. "Ce que je cherche avant tout dans un tableau, c`est un homme et non pas un tableau" Zola. Διάλεξες αυτό τό styl γιατί αντιπροσωπεύει τόν χαρακτήρα σου, αναπτύσσεται πιό εύκολα τό σχέδιο, οι συνδιασμοί στό χρώμα καί οι απόψεις σου. Δίπλα στό κόκκινο τό ρόζ, στό πράσινο τό θαλασσί. Τό μπλέ καί τό καφέ, η σκουριά καί τό πράσινο, η ώχρα...,...et le ton sur le ton. Αφίσσα είναι μιά εικόνα σέ δύο διαστάσεις, τυπωμένη σέ πολλά ή απεριόριστα αντίτυπα πού σκοπό έχει νά δώσει στόν θεατή ένα μήνυμα απλό, περιεκτικό κατανοητό ή νά τόν πληροφορήσει. Εχει αισθητική αξία ή απαξία. Οι αφίσες τού Lautrec τού Bonnard τού Hollywood τού Bollywood καί τού Μάη τού `68.Τό περιθώρειο, τό παράθυρο τής αφίσσας είναι γιά νά δώσει περισσότερο βάρος, έμφαση καί ένταση στήν εικόνα νά τήν ξεκαθαρίσει καί νά τήν απομονώσει από τό περιβάλλον της. Τά μπαλόνια πού περιέχουν τά γράμματα είναι γιά νά τονίσουν τό κείμενο καί νά δώσουν τήν πηγή τής φωνής. Χρησιμοποίησες τήν τεχνική τών κόμικς καί έφτιαξες τό δυπτιχο, τό τρίπτιχο, τό τετράπτιχο... Καμιά φορά ο πίνακας από τόν τίτλο καί τό περιεχόμενό του παίζει τό ρόλο τής αφίσσας όπως στήν Guernica καί αντίστροφα, δηλαδή όταν η αφίσσα έχει έντονη τήν εικαστική αξία ποιότητα, είναι πίνακας. Τό σκίτσο σάν μέσον γιά τήν επικοινωνία προυπάρχει τού γραπτού λόγου, γιατί ο άνθρωπος πρώτα μπόρεσε νά εικονογραφήσει αυτά πού βλέπει καί μετά νά γράψει.
Εικόνα-Σχέδιο--Ιερογλυφικά-Γραφή. Η Τέχνη είναι εσωτερική αναζήτηση καί ανάγκη. Αισθητική.
Ο τρόπος πού ο καθ`ένας εκμεταλεύεται τήν φαντασία του. Ο καλλιτέχνης είναι τακτικός, φιλόδοξος καί χρειάζεται νά έχει έναν μύθο, δικαιωμένο από τήν ζωή πού νά τόν υποστηρίζει καί νά τόν εμπνέει, όπως ο Modigliani καί ο Van Gogh.. Τόν ζωγράφο τόν κάνει η δραστηριότητα. Η απουσία τών σχέσεων είναι καί αυτές δημόσιες σχέσεις όταν προκαλούν τό ενδιαφέρον καί τήν συζήτηση. Πρέπει νά`χεις κάτι παραπάνω από ταλέντο στήν Τέχνη, όπως πίσμα, θέληση, κουράγιο, τόλμη, επιμονή, υπομονή, προσπάθεια, θάρρος,... νά δοθείς, νά γίνεις τέλειος. "N`imitez, ne suivez pas les autres, vous resterez derriere eux...,... je vous recommande la plus grande naivete`a l`etude. Et faites bien comme vous verrez. Confiance en vous et la devise: consience et confiance." Corot.

                                                                                                                                        N.K/1/12/1992 

ΑΝΤΙλογος - ΑΝΤΙκείμενο ΔΙΑλόγου

...,...δέν διαφωνείς μέ τόν Salvador Dali πού αναφέρει..."Φαντασία σημαίνει πάντα παρεμβολή,

πράξη. Η φαντασία είναι κάτι πού τό κατασκευάζουν μ`ένα τρόπο λιγότερο ή περισσότερο

εμπνευσμένο. Η φαντασία είναι τό συντριβάνι πού η ορμή του υπακούει στή βούληση μας.

Η έμπνευση αντίθετα είναι κάτι τό ακούσιο, ο θερμοπίδακας πού εκρήγνυται αναπάντεχα στό

πιό ήσυχο σημείο τής ακρογιαλιάς καί υψώνει τόν αλμυρό πιδακά του σέ μιά κλίμακα

απρόβλεπτου πάθους." Ολες σου οι γνώμες προήλθαν μέσα από τή ζωή.Δηλαδή τήν

ανησυχία, συζήτηση μέ τούς άλλους, ζωγραφική, απογοήτευση, ενθουσιασμό, τόν χρόνο,

τό περπάτημα, τά βιβλία, τόν κινηματογράφο καί τήν ελπίδα. Μεταξύ τών χαμένων

καί τών κερδισμένων μέ ποιούς. Ολοι είμαστε καλοί καί κακοί συγχρόνως. Δέν υπάρχουν

άγιοι,ήρωες καί δαίμονες. Νά αποφεύγεις νά αμύνεσαι πίσω από ταμπέλες. Δέν πρέπει
νά λές πρέπει. Οποιος προχωρά μέ υπερπροστασία

καί δειλία δέν προχωρά, γιατί κάνοντας ένα βήμα εμπρός

στήν ανασφάλεια, ξαναγυρίζει πάλι πίσω στή σιγουριά. Οποιος μονάχος χωρίς στήριγμα καί

βοήθεια τολμά νά βαδίζει στό άγνωστο μέ θάρρος, παραμένει στό άγνωστο γιατί έχει μάθει νά

ζεί μ`αυτό. Οι κουβέντες τού Federico Felini συνοδεύουν τίς σκέψεις σου όταν λέει." Είμαι ο

τρόπος ζωής μου. Είμαι ο ίδιος ταινία. Ολα είναι αυτοβιογραφικά καί τίποτα δέν είναι

αυτοβιογραφικό στή δουλειά μου." Τό κάθε εργο σου είναι αφηγηματικό, έξυπνο, αυτόνομο καί

εκπέμπει μιά ατμόσφαιρα. Τακτική τής τεχνικής σου ο αυθόρμητος αυτοματισμός μέχρι τό

μυαλό νά συλάβει τήν τελική σύνθεση. Η αποσύνθεση στήν Τέχνη προυπάρχει τής σύνθεσης. Σύνθεση είναι η παράσταση πού λογικά "στέκεται" στά μάτια τού δημιουργού της. Η επανάληψη βελτιώνει. Η επανάληψη κουράζει. Η επανάληψη μάθηση. Η επανάληψη ευκολία. Οταν γράφεις σχεδιάζεις. Η γραφή είναι σχέδιο. Εκθέτεις καί τίς κακές φωτογραφίες γιά νά συμπληρώσεις τό ημερολόγιο τού αρχείου σου. Ο θεατής θά καταλάβει τήν αλήθεια σου. Η οργάνωση τού album είναι δημιουργία. Τώρα δουλεύεις αποκλειστικά στήν επιφάνεια τού χαρτιού ενός bloc d`aquarelle πού απορροφά εύκολα τά νερά γιά νά κερδίσεις τόν πολύτιμο χρόνο τού τελαρώματος καί γιά νά χρησιμοποιήσεις άλλα υλικά. Σπάνια δίνεις τίτλους στά έργα σου γιατί μιλά η εικόνα. "...,...parce que tu as transforme des mots en images. D`habitude on dit qu`un image vaut mille mots, c`est un vieux proverbe, je crois, mais tu as pris chaque mot et tu as fait mille images avec chaque mot et c`est comme cela que ca doit etre. Et depuis tu n`a pas cesse de faire des images d`apres des mots, meme si tu ne les prononces pas, si tu les penses seulement ces mots. Et comme ca vous avez parle une langue internationale que tout le monde comprend." Man Ray στόν φίλο του Hans Ricter.,... καί όμως παίζεις μέ τίς λέξεις! Οι λέξεις είναι ζωγραφιές. Οι ζωγραφιές είναι λέξεις. Εικόνα είναι ο δρόμος στρωμένος μέ πλάκες ρόζ καί μπλέ. Γάτες! Στό βάθος σπίτια καί εργοστάσιο πού η καμινάδα του καπνίζει ακόμα καί τό βράδυ. Πανσέληνος! Τ`αεροπλάνα πετούν αφίνοντας πίσω τους φωτεινές ουρές. Η νύχτα έγινε μέρα. Ο ήλιος φάνηκε δύπλα στό φεγγάρι. Από τό αεροπλάνο βλέπεις τά πάνω-κάτω καί τά κάτω-πάνω. Οπου φαντασία, πραγματικότητα, λογικό, παράλογο, τό όνειρο, ο σουρεαλισμός καί τό θαύμα συναντιούνται, συνυπάρχουν, μαζί. Εικόνα είναι ο ουρανός, η γή, η θάλασσα, τά σύννεφα καί  δέντρα ανακατωμένα. Η γάτα σού αρέσει σάν σχήμα, σάν χρώμα, σάν χαρακτήρας, σάν αριστοκράτισσα καί αλήτισσα. Μέ ή χωρίς βούλες ή ρίγες. Πολύχρωμη, μονόχρωμη γεμάτη καμπύλες καί τό κεφάλι στρογγυλό ή τετράπλευρο. Σού θυμίζει θηρίο. Μέ τά ζώα προβάλλεις τήν αδιαφορία τού μέσου νέου έλληνα γιά τή φύση. Καλλιέργια-Ζωοφιλία-Οικολογία-Ανθρώπινες σχέσεις-Αγάπη καί σεβασμό γιά τήν ζωή. Πώς μπορείς νά συγκίνείσαι κοιτάζοντας, θαυμάζοντας τίς "δεσποινίδες τής Αβινιόν" διαβάζοντας "τό κόκκινο καί τό μαύρο" ακούγοντας κιθάρα από τόν Georges Brassens καί όχι βλέποντας έναν αδέσποτο σκύλο. Οι τελευταίες γιά σένα εξηγήσεις δίνονται από ένα ποιήμα τού Pablo Picasso γιά τούς πίνακες.
"Οι πίνακες είναι τρελλές γυναίκες
καρφωμένες στήν καρδιά
φυσσαλίδων πού σπυθίζουν
μέ τά μάτια καί στριμμένο λαιμό
από τήν καμτσικιά πού κάνει καραμπόλες
καί σαλαγεύει τά φτερά
γύρω από τό τετράγωνο τού πόθου της."

                                                                                           Ν.Κ/10/10/1992